Czy szkoły w Polsce są autonomiczne?
Na czym polega autonomiczność pracy szkoły?
Suwerenność pracy szkół wyraża się przede wszystkim w działaniach nauczycieli, uczniów i rodziców.
Kultura organizacyjna każdej placówki zaczyna się w momencie zrozumienia wspólnych wartości i celów.
Czy pewien zakres suwerenności oznacza niepodległość?
Autonomia w funkcjonowaniu szkoły na co dzień opiera się przede wszystkim na stworzeniu kultury organizacyjnej opartej na wspólnych wartościach, spójnych celach działania we wszystkich obszarach funkcjonowania szkoły.
Każda szkoła jako autonomiczna jednostka organizacyjna systemu oświaty w Polsce posiada swój Statut wraz ze szczegółowymi zasadami oceniania uczniów.
Statut szkoły to podstawowy dokument wewnętrzny regulujący funkcjonowania szkół, przedszkoli i innych placówek oświatowych.
Przejawem autonomiczności szkół są również ramowe plany nauczania, które składają się na szkolny plan nauczania ustalany przez dyrektora.
W modelu organizacyjnym funkcjonują godziny do dyspozycji dyrektora szkoły, które mogą być dowolnie dysponowane w granicach wyznaczonych przez szczegółowe rozporządzenia.
Do celów formułowania programów nauczania w każdej szkole wykorzystuje się tak zwaną podstawę programową kształcenia ogólnego.
W szkołach tworzy się również Program Wychowaczo- Profilaktyczny, który jest podstawą działalności wychowawczej i opiekuńczej prowadzonej podczas pobytu uczniów w szkole.
Wszystkie powyższe obszary funkcjonowania szkoły warto oprzeć na koncepcji funkcjonowania placówki, przedstawianej przez dyrektora szkoły podczas konkursu na dyrektora szkoły.
Szkoły w Polsce dążą do autonomiczności.
Plan Nadzoru Pedagogicznego jest wyłączną kompetencją dyrektora szkoły. Koncepcja i zamysł tworzenia Planów Nadzoru służą rozwojowi szkoły.
To na podstawie wyników prowadzonej w szkole ewaluacji, kontroli, wspomagania i monitorowania formułowane są wnioski i rekomendacje do przyszłych działań w placówce edukacyjnej.
Poprzez wspomaganie nauczycieli dyrektor inspiruje ich do twórczych działań. To jeden z podstawowych wyznaczników nowoczesności placówki.
Autonomiczność szkół jest odzwierciedleniem procesów partycypacyjnych w społeczności szkolnej. To zdanie nauczycieli, uczniów oraz rodziców jest kluczowe w procesie planowania pracy szkoły.
W zakresie obserwacji prowadzonych przez nauczycieli działań edukacyjnych liczy się przede wszystkim ocena osiągnięć uczniowskich oraz motywacja do dalszych rozwojowych lekcji.
Priorytety Ministra Edukacji Narodowej 2020/2020.
W kontekście budowania prawdziwej autonomii w szkołach, polegającej na tworzeniu kultury organizacyjnej przeanalizujmy priorytety MEN pod kątem konkretnej placówki edukacyjnej.
Poznanie zadań realizowanych przez kuratorów oświaty w zakresie kontroli, ewaluacji i monitorowania pełni przede wszystkim funkcję informacyjną dla szkół.
Może również stanowić jeden z wielu punktów odniesienia w procesie budowania Planu Nadzoru na następny rok szkolny.
W roku szkolnym 2020/2021 realizowane będą następujące kierunki polityki oświatowej:
- Profilaktyka uzależnień w szkołach i placówkach oświatowych.
- Wychowanie do wartości przez kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych.
- Wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.
- Rozwijanie kompetencji matematycznych uczniów.
- Rozwijanie kreatywności, przedsiębiorczości i kompetencji cyfrowych uczniów, w tym bezpieczne i celowe wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego.
- Tworzenie oferty programowej w kształceniu zawodowym. Wdrażanie nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego.
Warto przeanalizować priorytety MEN w kontekście funkcjonowania konkretnej placówki edukacyjnej. Każda szkoła funkcjonuje przecież w innych warunkach nie tylko ekonomicznych, ale przede wszystkim społecznych i kulturowych.
Nie ma dwóch szkół, w których współpracowałyby dwa identyczne zespoły nauczycielskie.
Planowanie autonomicznych działań w szkole jest przejawem realizowania podstawowych obowiązków nauczycieli.
Autonomia szkoły wyraża się przede wszystkim w działaniu skrojonym na miarę danej szkoły.
Sprawne zarządzanie to nic innego jak podejmowanie najbardziej pożądanych społecznie decyzji, spośród możliwych wariantów działania.
Zarządzanie nieodłącznie wiąże się z podejmowaniem decyzji, ale również z ponoszeniem odpowiedzialności za nie.