Na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki do 29 listopada 2020 r.w naszym kraju trwa edukacja zdalna.
Okres domowej izolacji uczniów nauczycieli w domach na skutek epidemii stwarza zagrożenia wynikające z nieprzestrzegania zasad cyberbezpieczeństwa.
Większość czasu wolnego i zawodowego spędzamy w sieci.
Zdalny tryb edukacji uczniów z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość z jednej strony jest koniecznością, z drugiej jest dogodną sytuacją dla przestępstw w sieci.
Stąd wiedza w tym obszarze jest niezbędna zarówna dla ucznia, jak i nauczycieli.
Bezpieczeństwo informacji regulują przepisy prawne.
Organizując pracę w trybie zdalnym należy wziąć pod uwagę wiele czynników, m.in. zasady bezpiecznej korespondencji elektronicznej, przygotowanie techniczne i organizacyjne sprzętu na którym pracujemy, zasady podczas organizowania spotkań wideo, udostępnianie materiałów udostępnianych podczas wideo spotkań.
Edukacja zdalna generuje wzmożony ruch w sieci. Naturalną więc będzie większa aktywność nauczycieli i uczniów na portalach społecznościowych oraz wszystkich stronach internetowych wykorzystywanych jako zasoby do edukacji w sieci.
Warto zadbać również o edukację uczniów w zakresie cyberbezpieczeństwa.
W ostatnim czasie szczególną uwagę w kontekście pracy wychowawczej z uczniami zwraca się na następujące zagadnienia:
- Phishing / Spoofing – nigdy nie wiesz kto jest po drugiej stronie;
- Vhishing / ID Call Hijacking – telefony też nie są w pełni bezpieczne;
- Metadane i anonimizacja – czyli dane o danych.
Kwestia naszego zachowania w sieci względem uczniów jest kluczowa dla prawidłowego przebiegu edukacji zdalnej.
Nasze odpowiedzialne zachowania sieciowe są gwarantem cyberbezpieczeństwa.
Zagrożeń w sieci jest bardzo wiele. Jednym z nich jest m.in. kradzież tożsamości. To rodzi poważne konsekwencje prawne dla nauczycieli i dyrektora szkoły.
Kradzieże tożsamości są zazwyczaj spowodowane nieumiejętnym prowadzeniem profili społecznościowych oraz braku wiedzy dotyczącej udostępniania danych osobowych w sieci.
Zawracaj uwagę na ochronę swojej tożsamości w sieci.
Nauczyciele, dyrektorzy zobowiązani są do zamieszczania odpowiednich postów, które chronią ich tożsamość oraz nie są objęte prawami autorskimi.
Zdjęcia, posty, które publikujemy w sieci zawierają często prywatne dane oraz są nośnikiem informacji, na podstawie których łatwo można ukraść tożsamość człowieka.
Stalking to kolejny rodzaj niebezpieczeństwa, który czyha na uczniów i nauczycieli w sieci. W Internecie kwitną również przestępstwa polegające na podszywaniu się pod inne osoby lub grupy społeczne celem wyłudzenia danych, pieniędzy, nękania itp.
Im więcej danych zamieszczasz na swoim profilu, tym bardziej jesteś narażony na działalność przestępczą w sieci innych osób.
Kradzież tożsamości w sieci dyktowana jest różnymi powodami. Po stronie uczniów może leżeć np. próba zemsty na nauczycielu, której celem jest doprowadzenie do kompromitacji społecznej człowieka.
Wiele jest przypadków, w których niszczy się reputację człowieka poprzez tworzenie profili społecznościowych, przerabianie zdjęć przy użyciu aplikacji np. na nagie. To tylko przykłady. Musimy być świadomi, że na rynku narzędzi informatycznych istnieje wiele aplikacji i programów, które umożliwiają dowolną manipulację obrazem w sieci.
Bardzo ważnym elementem w tym kontekście są szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa dla nauczycieli oraz dla uczniów i rodziców.
Przestępczość internetowa jest powszechna. Uczniowie często nie zdają sobie sprawy, że popełniają czyn karalny publikując obraźliwe memy lub innych niedozwolonych materiałów.
Stąd postulat edukacji w zakresie bezpieczeństwa uczniów w sieci.
Warto zwrócić uwagę na to, żeby szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa odbywały się co najmniej jeden raz w roku. Poruszajmy tą tematykę każdorazowo w przypadku uchybienia bezpieczeństwu danych osobowych przez uczniów.
Zakresy edukacyjne z tematyki bezpieczeństwa uczniów w sieci omawiajmy wspólnie z rodzicami. Włączajmy ich również w bezpośrednie działania szkoły. Wiele badań pokazuje, że uczniowie w czasie wolnym cały czas są online.
Przygotowanie dzieci do bezpiecznego korzystania z Internetu jest zadaniem wspólnym do realizacji dla nauczycieli i rodziców.
Polityka bezpieczeństwa cyfrowego w szkole powinna być ukierunkowana na minimalizowanie ryzowanych zachowań w sieci dzieci i młodzieży.
Nasza ciągła obecność na portalach internetowych, nieustające używanie przeglądarek, korzystanie z różnych aplikacji stwarza większe możliwości niebezpiecznych zachowań w sieci oraz ryzyko wycieku danych osobowych.
Czy w mojej szkole istnieje schemat działania w przypadku wystąpienia tego typu zdarzeń?
Wypracowanie sprawdzonych sposobów działania w przypadku wystąpienia niebezpieczeństw w sieci wymaga współpracy. Określić należy podstawę prawną, podać telefony alarmowe oraz opisać sposób postępowania właściwy dla zaistniałego incydentu.
Spektrum oddziaływań dotyczyć musi zarówno ofiar jak i sprawców zdarzenia. Zwróćmy uwagę na współpracę z policją oraz innymi instytucjami, które mogą nam pomóc w tym zakresie.
W sieci zagrożona jest nie tylko nasza prywatność, ale również nasze zdrowie. Nadmierne używanie ekranów monitorów nadwyręża nasz umysł oraz wpływa na wady postawy.
Planując pracę wychowawczą i profilaktyczną w szkole pamiętajmy, że bezpieczeństwo informatyczne jest priorytetem w dzisiejszych czasach. Realizujmy zatem zadania ukierunkowane na cyberbezpieczeństwo.