Organizacja czasu w szkole jest bardzo ważnym elementem wpływającym na jej funkcjonowanie.
Każde działanie edukacyjne podejmowane przez dyrektora, nauczycieli i uczniów mieści się w kategorii czasowej.
Czas należy do kategorii zasobów, które zawsze są w cenie.
Człowiek od zawsze konkuruje z czasem.
Ma to miejsce również w edukacji.
Rok szkolny zamknięty jest w ściśle określonej przestrzeni, lekcja trwa 45 minut, tydzień szkolny jest podzielony na dni.
Są to tylko najbardziej charakterystyczne przedziały czasowe wyodrębnione w organizacji czasu w szkole.
Czas jest zasobem równie ważnym jak inne zasoby, m.in. ludzie i ich kwalifikacje, środki materialne i finansowe.
W kategoriach ekonomicznych czas jest ważny ze względu na realizację i osiąganie dobrych rezultatów.
Sprawna praca zespołowa, która przynosi określone korzyści w krótkim czasie, jest wysoko oceniana. W przeciwieństwie do pracy nieefektywnej, rozpatrywanej często w kategoriach marnotrawstwa.
Czas szkolny ma określoną strukturę.
Struktura ta narzucona jest szeregiem zadań, które szkoła jako placówka oświatowa musi wykonać.
W szkole realizowana jest podstawa programowa, programy nauczania w określonym czasie, tak zwanym etapie edukacyjnym.
Dodatkowo mierzony jest czas pracy nauczycieli, czas semestralny w postaci tygodni nauki uczniów, czy kadencja dyrektora szkoły.
Cykle kształcenia obejmują edukację przedszkolną, wczesnoszkolną, drugi, czy trzeci etap edukacyjny.
Czas jest ściśle powiązany z celem.
Pracochłonne i skomplikowane procesy edukacyjne prowadzą do zamierzonych efektów w perspektywie indywidualnego rozwoju uczniów.
Wszystko jest kwestią planowania.
Plany pracy, nauczania to uporządkowane struktury czasowe, wraz ze wskazaniem na ich intensywność- jedna, dwie godziny tygodniowo.
Działania szkolne podzielić możemy również w odniesieniu do zamysłów krótkoterminowych i długoterminowych.
Działania dyrektora i nauczycieli w ujęciu krótkoterminowym dotyczyć mogą na przykład planowania obserwacji zajęć edukacyjnych w danym roku szkolnym.
Długoterminowe działania to w głównej mierze strategia rozwojowa szkoły i łączą się one ściśle z kadencją dyrektora szkoły.
Poniżej przykłady działań szkolnych z uwzględnieniem podziału na działania krótkoterminowe i działania długoterminowe.
PLANY KRÓTKOTERMINOWE:
- PLAN ROCZNY DOTYCZĄCY OBSERWACJI NAUCZYCIELI
- PLAN KONTROLI WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW
- ROCZNY PLAN FINANSOWY
- HARMONOGRAM UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH W DANYM ROKU
- PLAN PRACY RADY PEDAGOGICZNEJ
- MIESIĘCZNE PLANY DLA POSZCZEGÓLNYCH NAUCZYCIELI W TYM DYŻURY SZKOLNE
PLANY DŁUGOTERMINOWE:
- PLAN ROZWOJU SZKOŁY
- PLAN ROZWOJU ZAWODOWEGO NAUCZYCIELI
- PLAN WŁASNEGO ROZWOJU ZAWODOWEGO
- PLAN MODERNIZACJI ZASOBÓW RZECZOWYCH
- PLAN ROZBUDOWY INFRASTRUKTURY SZKOLNEJ
Tygodniowy rozkład zajęć.
Dyrektor szkoły na podstawie arkusza organizacyjnego zatwierdzonego przez organ prowadzący i kuratorium oświaty ustala tygodniowy rozkład zajęć.
Tygodniowy rozkład zajęć tworzy się dla każdej szkoły w oparciu o zasady BHP.
Tygodniowy rozkład zajęć określa rozkład zajęć stałych, obowiązkowych i nadobowiązkowych dla uczniów w danym roku szkolnym.
Tygodniowy rozkład zajęć jest strukturą czasową, dzięki której osiągnięte są cele związane z rytmicznością, systematycznością oraz płynnością przebiegu procesów dydaktyczno- wychowawczych w szkole.
Lekcja trwa zazwyczaj 45 minut.
Można ją uznać za podstawową najmniejszą jednostkę czasu szkolnego. To w tym czasie przebiegają wszystkie najistotniejsze w szkole procesy edukacyjne.
Dobre wykorzystanie czasu na lekcji wiąże się z osiąganiem określonych celów edukacyjnych, związanych z rozwojem uczniów.
Czas dobrze zagospodarowany podczas lekcji jest efektywny.
Coraz częściej pojawia się jednak postulat odejścia od planowych 45 minutowych zajęć na rzecz od dawna stosowanej w klasach I- III praktyki, która polega na dostosowaniu czasu zajęć i przerw do aktywności uczniów.