doskonalenie zawodowe nauczycieli, obszary rozwoju nauczyciela, szkoła, edukacja, rozwój, uczenie się przez całe życie

Kompetencje zawodowe nauczycieli są wyznacznikiem dobrej edukacji w szkole.

Doskonalenie zawodowe to obowiązek, a przede wszystkim przywilej tej ważnej grupy zawodowej.

Liczy się przede wszystkim umiejętny wybór z pośród wielu możliwości i form poszerzania swoich kompetencji, ale również świadomość nauczycieli w tym zakresie.

Na jakie obszary doskonalenia zawodowego nauczycieli należy zwrócić uwagę?

W tym celu dyrekcja szkoły może przeprowadzić ankietę lub inną diagnozę, która dokładnie zdefiniuje obszary wymagające doskonalenia.

Wiąże się to z corocznym procesem planowania i opiniowania przez radę pedagogiczną planu doskonalenia nauczycieli.

Warto przyjrzeć się potrzebom nauczycieli w tym zakresie, aby świadomie budować efektywną edukacją, gdzie kompetentny nauczyciel wie, jak organizować proces uczenia się uczniów.

Obszary, które warto poddać diagnozie

Istnieje wiele obszarów, które nauczyciele muszą uwzględniać w organizowaniu edukacji.

Żaden z nich nie jest mniej lub bardziej ważny.

Liczy się wiedza specjalistyczna z dziedziny, którą nauczyciel przekazuje uczniom. W dobie studiów podyplomowych często zdarza się, że jest ona niepełna i wymaga uzupełnienia w zakresach objętych realizacją podstawy programowej.

W obszarze wiedzy nauczycieli warto zwrócić szczególną uwagę na krytyczne analizowanie podstawy programowej pod kątem wzbogacania treści w niej ujętych w odniesieniu do konkretnej grupy uczniów. To przyczynia się dobudowania potencjału intelektualnego uczniów.

Treści przedmiotowe w procesie kształcenia nauczyciel analizuje i może je rozszerzać, jeśli uzna, że będzie to korzystne dla jego uczniów.

Współczesny świat wymusza na nauczycielach i uczniach umiejętność korzystania z wielu źródeł informacji. Stąd wynika potrzeba dostosowania sposobów weryfikowania wiedzy pochodzącej z Internetu, książek, ebooków, szkoleń.

Efektywne organizowanie procesu kształcenia uczniów zawiera odpowiednią metodykę, różnorodne formy oraz narzędzia, które nauczyciel wykorzystuje w pracy dydaktycznej.

Jedną z najbardziej pożądanych współcześnie form organizowania edukacji uczniów są innowacje pedagogiczne i eksperymenty. Warto pomyśleć nad wykorzystaniem ich w codziennej pracy na lekcji.

TIK

Technologie informacyjno- komunikacyjne należą już do codzienności praktyki nauczycielek siej.  Zdalna edukacja pokazała, że są one niezbędne w warsztacie pracy nauczycieli.

Wiedza na temat znaczenia technologii we współczesnym świecie łączyć się musi z refleksją na temat cyberbezpieczeństwa oraz zagrożeń płynąc z wirtualnego świata.

Życie szkolne

Szkoła to nie tylko edukacja. W szkole uczniowie rozwijają się społecznie i emocjonalnie.

Ważnym obszarem pracy nauczyciela są zadania związane z wychowaniem i opieką.

Zjawiska szkolne są współcześnie bardzo różne i mogą przybierać również formę niepożądanych zjawisk, na które nauczyciele muszą reagować.

Działania diagnozujące w klasie szkolnej stwarzają możliwość poznania potrzeb uczniów, ich możliwości oraz problemów wychowawczych i edukacyjnych.

Wyniki diagnozy uczniów nauczyciele mogą wykorzystywać do planowania pracy dydaktyczno- wychowawczej na lekcjach. Stąd jest to również bardzo ważny obszar pracy nauczyciela.

Aby jednak skutecznie przeprowadzić diagnozę uczniów w wielu obszarach, nauczyciel dysponować musi wiedzą z zakresu pedagogiki, psychologii.

Znajomość okresów rozwoju uczniów, uwarunkowań społeczno- kulturowych przyczynia się do lepszego rozumienia uczniów oraz efektywnego planowania działań edukacyjnych przez nauczycieli.

Procesy w klasie szkolnej są obszarem, na który wpływają działania nauczycieli. Odpowiednie animowanie życiem klasowym, integrowanie uczniów oraz wpływanie na wartości i cele klasowe stwarzają podwaliny dla budowania odpowiednich warunków rozwoju społecznego uczniów.

Warto również podkreślać realizowanie zadań zawartych w Szkolnym Programie Wychowawczo- Profilaktycznym, który tworzą wszyscy nauczyciele uczący w szkole. Warto świadomie tworzyć i realizować ten program, aby uwzględniał m.in. rozwój zainteresowań uczniowskich, odnosił się do potrzeb uczniów oraz zapobiegał problemom.

Kompetencje miękkie nauczycieli

W ramach kompetencji miękkich warto wyodrębnić umiejętność właściwego przewodzenia klasą oraz radzenia sobie z trudnościami wychowawczymi.

Ład i dyscyplina na lekcji nie oznacza jednak ślepego patrzenia na wprost tablicy szkolnej, ale raczej powinna uwzględniać umiejętność organizowania pracy w grupie, w parach oraz wykorzystywać aktywne metody pracy na lekcji.

W ramach kompetencji wychowawczych zaznaczyć należy umiejętność motywowania uczniów do nauki. To niewątpliwie najsłabsze ogniwo polskiej szkoły, która w zderzeniu z wirtualnym światem wciąż przegrywa.

Wartości i cele pracy wychowawczej stanowią podstawę procesu uczenia się. Uczeń, który pracuje na wartości odpowiedzialności za własny proces uczenia się, jest zmotywowany wewnętrznie. Warto uwzględnić ten obszar w doskonaleniu zawodowym nauczycieli.

Codzienne interakcje nauczyciela z uczniami mają za zadanie modelować zachowania i postawy uczniów oraz budować ich inteligencję emocjonalną, do której zalicz należy poczucie własnej wartości, empatia i asertywność.

Radzenie sobie z trudnościami wychowawczymi uczniów należy doskonalić. Agresja uczniowska, konflikty należą do codzienności szkolnej i liczą się tutaj głównie umiejętności wychowawcze nauczycieli.

Współpraca uczniów, nauczycieli, rodziców przyczynia się do efektywnej realizacji zamierzeń dydaktyczno- wychowawczych. Stąd warto doskonalić tą umiejętność poprzez wartościowe działania, aktywne metody współpracy oraz wiedzę na temat komunikacji.

Umiejętnie komunikowanie się ze sobą wpływa na relację i atmosferę w szkole. To z kolei buduje pozytywne relacje, na których oprzeć można funkcjonowanie szkoły.

Rozwiązywanie konfliktów i mediacje szkolne stanowią ważny obszar doskonalenia nauczycieli.

Kontrola i ocenianie osiągnięć uczniowskich

Ocena pełni ważne funkcje, nie wystarczy tylko ją wystawić. Ocenianie kształtujące z celem, kryteriami sukcesu i informacją zwrotną daje realne szanse na dobre efekty uczenia się.

Warto również zaznaczyć, że wszystkie powyższe obszary doskonalenia nauczycieli podzielić należy na edukację stacjonarną i edukację zdalną.

Te dwa rodzaje warunków w których organizowany jest proces kształcenia uczniów wymagają innego zasobu wiedzy i kompetencji nauczycieli.