Uczenie się i emocje są ze sobą ścisłe powiązane.
Dzięki miliardom połączeń neuronalnych w naszym umyśle oraz biochemicznej stronie uwalnianych neurotransmiterów możemy się efektywnie uczyć.
Tylko emocjonalne uczenie się jest skuteczne.
Jakie części umysłu ludzkiego odpowiedzialne są za emocje i uczenie się? Spróbujmy to określić.
Sensoryczne uczenie się to doświadczenie i doznania zmysłowe.
Koncentracja i myślenie są wynikiem doznań zmysłowych. Bogate środowiska uczenia się wpływają na podwyższoną inteligencję dziecka.
Bogate otoczenie sensoryczne, a więc zapewnienie jak największej ilości wrażeń zmysłowych, możliwość swobodnego badania otoczenia poznawania go wieloma zmysłami, pytania dziecka, to podstawowe czynniki środowiskowe decydujący o uczeniu się dziecka.
Uczenie się najpierw zachodzi po przez zmysły i doznania tworzą się sieci nerwowe, które tworzą system informacji. Z każdym nowym doświadczeniem ten system jest uaktualniany coraz bogatszy bardziej wyrafinowany.
Pierwsze wzorce sensoryczne tworzą podstawowy kontekst uczenia się.
Emocje i ruch stwarzają ku temu niezastąpione drogi odbioru sensorycznego informacji ze środowiska.
JAKA JEST ZATEM ROLA EMOCJI?
Już Antonio R. Damasio w swoich badaniach wykazał, że emocje są nierozerwalną częścią procesu myślenia.
Logika zależna jest od sprawnie działającego układu limbicznego, odpowiedzialnego właśnie za emocje.
W społeczeństwie panuje błędne przekonanie oddzielania myśli i uczuć. Podziały takie nie istnieją.
Dzięki sieciom połączeń neuronalnych człowiek jest idealnym zespoleniem ciała, myśli i emocji.
Sztuczna inteligencja, nad którą trwają badania, pod tym względem nigdy nie będzie idealna i nie dorówna człowiekowi, ponieważ brak jej uczuć.
CUD- ciało umysł dusza.
Damasio w swoich eksperymentach udowodnił, że jeśli odłączymy emocje od myśli i od ciała, to nie zajdzie proces uczenia się.
Okazało się, że pacjenci z uszkodzeniami mózgu, a dokładniej płatów czołowych, odpowiedzialnych za racjonalne myślenie, nie byli w stanie podejmować sensownych decyzji.
Człowiek posiada zdolność do emocjonalnego zapamiętywania doświadczeń.
Proces uczenia się kojarzony z przyjemnymi emocjami jest efektywny.
Jak rozwijają się emocje? Jakie warunki są niezbędne dla właściwego rozwoju emocjonalnego dziecka?
Większość procesów przetwarzania emocjonalnego dokonuje się w układzie limbicznym.
Układ ten połączony jest z korą nową, co umożliwia emocjonalne i poznawcze przetwarzanie.
Znak emocji decyduje również o uwolnieniu neurotransmiterów, które wzmacniają lub osłabiają układ odpornościowy człowieka.
W skład układu limbicznego wchodzą: wzgórze, podwzgórze, zwoje podstawy, ciało migdałowate i hipokamp.
Wzgórze pełni funkcję przekaźnika dla wszystkich wrażeń zmysłowych oprócz węchu. Interpretuje doznania bólu temperatury, czy nacisku.
Podwzgórze kontroluje m.in uczucie głodu i sytości, pragnienia, sen.
Wściekłość, agresja ból i przyjemność to również emocje, które mają swoje zaangażowanie w podwzgórzu.
Ciało migdałowate bierze udział w przetwarzaniu sensorycznym informacji oraz odpowiedzialne jest za reakcje emocjonalne człowieka, wyraz twarzy, czy mowę. Tworzy ono pamięć zdarzeń związanych ze strachem i niepokojem.
Hipokamp bierze udział w procesach zapamiętywania krótkotrwałego.
Przy aktywacji zwojów nerwowych w hipokampie pamięć krótkotrwała przekształca się w długotrwałą.
Do uczenia się i zapamiętywania niezbędny jest wkład sensoryczny, emocje i ruch. Wszystkie nasze doświadczenia świata przechodzą przez układ limbiczny, który decyduje o ich wartości i znaczeniu.
Emocje służą do interpretacji doświadczenia pomagają określić i postrzegać świat i określić nasze w nim miejsce.
Neurotransmitery takie jak acetylocholina, interferon, czy interleukina decydują o pozytywnym zakwalifikowaniu doświadczenia, trwałym jego zapamiętaniu i efektywnym myśleniu.
Tak postrzegać powinniśmy edukację jako przygodę, nieodkrytą i wspaniałą. Jeśli nasz umysł zakwalifikuje wkuwanie na pamięć jako tragedię, to uwolnią się adrenalina i kortyzol, które obniża zdolność zapamiętywania i uczenia się.
Emocje związane są ściśle z funkcjami poznawczymi. Czy jest to znaczące dla edukacji?
Aby się uczyć trzeba być emocjonalnie zaangażowanym.
Nieuczuciowe, aspołeczne środowisko nie sprzyja uczeniu się. Mało jest powiązań w szkole z pasjami i osobistymi zainteresowaniami uczniów, przez co społeczny kontekst uczenia się nie ma miejsca.
Badanie, poznawanie i wyrażanie emocji to ważne aspekty uczenia się.
Około 15 miesiąca życia dziecko zaczyna włączać emocje do zbieranych informacji o świcie.
Dzięki rozwojowi układu limbicznego około 3 roku życia możliwe jest rozwinięcie pojęcia „ja” w kontekście rodziców, rodzeństwa, łączności ze światem.
Literatura „Zmyślne Ruchy, które doskonalą umysł” Carla Hannaford