Czy istnieją trudne dzieci, trudna młodzież?
Od wielu lat rozgrywa się dyskusja na temat metod radzenia sobie z tak zwaną „Trudną młodzieżą, trudnym dzieckiem”.
Tradycyjny i konserwatywny nurt w wychowaniu wciąż przyświeca wychowaniu dzieci zarówno w szkole, jak również w domu.
W myśl założeń wychowawczych tego nurtu karanie i kontrola są podstawą wychowania.
Inny nurt przeciwstawia karanie i kontrolowanie tak zwanemu „bezstresowemu wychowaniu”.
Skrajności te wykluczają jednak istnienie złotego środka. Czy aby na pewno między opozycyjnymi nurtami wychowania nie istnieje nic więcej?
Współczesne teorie neurologiczne, psychologiczne, czy psychiatryczne opierają swoje założenia na społecznych uwarunkowaniach rozwoju człowieka oraz wrodzonej umiejętności współdziałania człowieka.
Zachowanie dziecka jest symptomem stanu jego duszy.
„Jest mi źle, pomóż mi” krzyczy nastolatek agresywnie zachowujący się w szkole lub w domu.
Sukces pedagogiczny leży w umiejętności przyznania się do błędu i wspólnego poszukiwania rozwiązań.
Reguły przeszkadzają, jeśli są cytowane i respektowane od samego początku.
Wstawaj rano, nie spóźniaj się do szkoły, odrób lekcje, posprzątaj pokój, to tylko początek niekończącej się listy nakazów i zakazów obecnej w domu każdego rodzica.
Rodzice wierzę, że jeżeli ich dziecko będzie respektować te zasady to wyrośnie na porządnego człowieka.
Posłuszeństwo jest wciąż najważniejszym celem wychowania.
Chcemy wierzyć, że posłuszne dzieci są synonimem sukcesu wychowawczego. Dążenie do ideału posłuszeństwa wiąż przyświeca nam rodzicom i wychowawcom w szkole.
Wychowanie jest obustronnym wpływem dziecka na dorosłego i dorosłego na dziecko.
Takie podejście do wychowania wymaga odwagi dorosłych. Przyznanie się do błędu, a czasami bezradność jest wpisana w rodzicielską rolę.
Dialog
Dialog jest podstawą wychowania dzieci i młodzieży. Dialog zakłada partnerstwo, które jest podyktowaniem zdania obu partnerów rozmowy.
Brak uprzedzeń, stereotypów oraz narzucania swojego zdania gwarantują efektywne rozwiązania, które jednak nie są marzeniem dorosłych, a wspólnie wypracowaną przestrzenią.
Samotność
Dzieci i młodzież współcześnie mogą czuć się samotni. Zapracowani rodzice, niedostępni wychowawcy tak wygląda współczesny świat.
Brak zaangażowania ze strony dorosłych jest podstawową przyczyną trudności dzieci i młodzieży.
Dobre relacje są zależne od wielu zmiennych, w których znaczące są relacje, partnerstwo, dialog, uczucia, a przede wszystkim autentyczność.
Wiara w siebie i poczucie własnej wartości
Współdziałanie, odpowiedzialność społeczna wiara w siebie to triada wychowania.
Poczucie własnej wartości nazywane jest samooceną. Odnosi się ono do budowania wiedzy o samym sobie, o tym kim jestem, jak dobrze siebie znam?
Poczucie własnej wartości wiąże się z wiarą w siebie i wyraża wiarę we własne możliwości.
Zdrowe poczucie własnej wartości pozwala budować obraz samego siebie w sposób obiektywny, ale jednocześnie akceptujący.
Jak rozwijać poczucie własnej wartości w dziecku?
Jesper Juul wskazuje na to, że nie wystarczy tylko chwalić dziecko np. „ Super! Wspaniale! Brawo!”, ale należy dostrzegać jego stany emocjonalne. Jest to możliwe, jeśli sięgniemy głębiej i zobaczymy przeżycia dziecka, bez oceniania ich.
Relacje i współdziałanie
Prawdziwa i głęboka relacja to relacja towarzysząca a nie oceniająca i pouczająca.
Zaufanie, odwaga, docenienie budują podstawę autentycznej relacji.
Bycie wartościowym dla innych jest życiodajną siłą człowieka.
Literatura: Jesper Juul „ Kryzys szkoły”.