Istnieje wiele badań i teorii na temat pochodzenia mowy i języka. W materialistycznej teorii poznania mowa jest wytworem ludzkim, społecznym, efektem kultury ludzkiej. Traktowana jest ona jako wynik życia ludzi w społecznościach. Mowa jest czynnikiem społecznego życia człowieka.
Inne teorie mówią o komunikacyjnej wartości mowy i języka, stawiając nadawcę i odbiorcę komunikatów mownych u podstaw całego procesu porozumiewania się. Teorie strukturalistyczne wskazują na wagę podsystemów językowych, m.in. semantycznego (znaczeniowego), gramatycznego, czy fonetycznego.
Nie ulega wątpliwości, że mowa jest wyrazem procesów umysłowych, wśród których prym wiodą emocje i wola.
Rozwój mowy dziecka jest ściśle powiązany z rozwojem umysłowym dziecka, wynika to m.in. z badań nad zagadnieniami kształtowania konstrukcji składniowej w mowie dziecięcej, jak również z badań nad analizą formy dźwiękowej wypowiedzi dziecięcych.
Forma dźwiękowa to nic innego, jak artykulacja, czyli wymowa. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę płynność wypowiedzi, a więc stosowanie odpowiednich pauz. W tak interpretowanej definicji formy dźwiękowej wypowiedzi zacinanie lub jąkanie będę rodzajem zaburzeń mowy u dzieci i dorosłych. Wyrazistość formy dźwiękowej wypowiedzi to również, pauzy logiczne i retoryczne, różnicowanie akcentu zdaniowego, modulacje emocjonalne tonu głosu w zależności od interpretowanej treści, to również modulacje emocjonalne. Forma dźwiękowa wypowiedzi to również tempo, ton i siłą głosu, czy stosowanie gestów i mimiki.
Język posiada również stronę składniową, wyróżniamy zdania pojedyncze i złożone dwu- członowo lub wielo-członowo. W mowie często też stosujemy tak zwane równoważniki zdań, np. wyliczeniowe, imiesłowowe, przypadkowe i czasownikowe. Każda z tych form składniowych posiada swoją specyfikę.
Zdania pojedyncze scharakteryzować możemy poprzez m.in. liczbę składników, czy szyk. Błędy w konstrukcjach zdań pojedynczych wynikać mogą m.in. z niewłaściwej konstrukcji zdania, użytej niewłaściwej formy fleksyjnej czy deklinacyjnej, nadużywania zaimków: „ten, taki”, czy nadużywania przysłówków: „tu tutaj tam”. Dziecięcy język charakteryzuje się również nadużywaniem spójnika „i”.
Zdania złożone dwuczłonowe wskazują na związek między dwoma wypowiedziami.
W języku dziecięcym dominują zdania złożone współrzędnie: łączne, wynikowe, przeciwstawne i rozłączne. W języku polskim istnieje również cała gama zdań złożonych podrzędnie, dla pokazania różnorodności wymienię tutaj : zdania podmiotowe, zdania orzecznikowe, zdania dopełnieniowe, zdania przydawkowe, zdania okolicznikowe: miejsca, czasu, sposobu, stopnia, celu, przyczyny, warunku, przyzwolenia!
Język jest niesamowity!