W jaki sposób przebiegają podstawowe procesy w ośrodkowym układzie nerwowym?
Jak zbudowany jest anatomicznie mózg?
Na czym polega istota związku funkcjonowania mózgu i zachowania człowieka?
W jaki sposób mechanizmy mózgowe wpływają na zachowanie człowieka?
Na te i inne pytania odpowiada nauka zwana neuropsychologia oraz inne dziedziny z nią związane, m.in. neurologia, neurobiologia, neurokognitywistyka, neuroprotetyka czy neuroteologia.
Zatem neuropsychologia to dziedzina interdyscyplinarna, wykorzystująca oraz scalającą wiedzę z wielu nauk, nie tylko behawioralnych.
Istnieje nierozerwalny związek między mózgiem, psychiką a zachowaniem człowieka, w tym zachowaniem językowym. O stanie mózgu można wnioskować na podstawie wskaźników behawioralnych.
Poziom świadomości pacjentów z zespołem zamknięcia oceniany jest za pomocą tak zwanej skali śpiączki. W zespole tym uszkodzony jest poziom pnia mózgu oraz pogranicze pnia mózgu połączonego z mostem. Brak jest jakiegokolwiek kontaktu z pacjentem. O jego aktywności świadczy na poziomie motorycznym ruchomość jego powiek.
Procesy umysłowe to podstawa w akcie poznawania świata przez człowieka. Ze względu na to, że zachowanie człowieka jest mierzalne, na podstawie badań można sprawdzić, jak funkcjonuje mózg ludzki.
Istnieją nawet modele matematyczne, które obrazują spostrzeganie człowieka. Ciekawe wydaje się również obrazowanie ludzkiej pamięci na podstawie sztucznych sieci neuronalnych. Człowiek wymyślił już nawet sztuczne protezy, które czują, ze względu na to, że w skórze znajdują się receptory czuciowe.
Neuroteologia zakłada nawet, że przeżycia religijne są wytworem mózgu, określane mianem swoistego „Chełmu Boga”.
JAKIE SĄ ZATEM PODSTAWOWE ZASADY FUNKCJONOWANIA MÓZGU LUDZKIEGO?
Po pierwsze wszechobecność, która zakłada, że system nerwowy działa na cały organizm. Warunkuje on działanie wszystkich układów, struktur, czy organów w organizmie człowieka.
Po drugie jedność, a więc założenie, że układ nerwowy działa jako system. Wszystkie poziomy układu nerwowego działają wspólnie.
Po trzecie specjalizacja, która dotyczy różnych elementów układu nerwowego. Już na poziomie komórkowym neurony nie są takie same. Wiąże się to z funkcjami, jakie pełnią. Neurony ruchowe na przykład posiadają długie aksony pokryte grubą osłonką mielinową.
W mózgu wyróżnić możemy wyspecjalizowane systemy, które regulują różne funkcje życiowe. Na przykład układ związany z wydzielaniem dopaminy wpływa na objawy w chorobie Parkinsona lub w chorobie Alzheimera. Po podaniu leków objawy są zminimalizowane lub mogą nawet na pewien czas ustąpić.
Po czwarte integracja elementów systemu. Każda część układu nerwowego pełni określone funkcje, na przykład miejsce sinawe w mózgu, gdzie wydzielany jest hormon neuropinefryny, pobudza komórki glejowe w naszym mózgu oraz wpływa na wzrost motywacji, pobudzając miejsce sinawe.
Piata zasada odnosi się do uniwersalności struktur mózgowych. Są pewne struktury w rozwoju układu nerwowego człowieka, które odpowiadają za określone funkcje, na przykład pień mózgu odpowiada za podstawowe odruchy biologiczne.
Szósta zasada to różnicowanie struktur mózgowych, pojawiają się nowe struktury, które są tworzone na bazie tych starych, na przykład kora nowa u człowieka i związane z nią wyodrębnienie w toku ewolucji chwytu pęsetowego.
Istotne jest również, że niektóre struktury w toku ewolucji w ogóle straciły znaczenie, jak na przykład węchomózgowie- kiedyś określany jako ważny element regulujący emocje.
Siódma z zasad opisujących funkcjonowanie mózgu odnosi się do neuroplastyczności. To bardzo ważna zdolność umysłu ludzkiego, polegająca na zdolnościach regeneracyjnych tkanki mózgowej i tworzeniu nowych połączeń.
To podstawa uczenia się.
Mózgowie człowieka dojrzewa w ontogenezie. Kompensacja natomiast to proces odbudowy połączeń w mózgu.
Pod cyfrą osiem kryje się zasada dotycząca chemicznego kodowania informacji. Substancje chemiczne znajdujące się w mózgu decydują o tym, że w układzie nerwowym przebiegają różne procesy umysłowe.
Ostatnia, dziewiąta zasada mówi o asymetrii półkulowej. Funkcje językowe regulowane są przez obydwie półkule mózgowe, nie mniej jednak pełnią one różne funkcje w procesie nabywania języka oraz komunikacji. Kiedy uszkodzona jest prawa półkula, chory nie rozumie dowcipów, żartu, metafor, nie czyta kontekstu całości wypowiedzi.
Lewa półkula przetwarza informacje analitycznie i właśnie tak zbudowany jest nasz język strukturalnie. Obie półkule współdziałają ze sobą. Ciekawostką jest również, że mówi się, że kobiety są prawopółkulowe, a faceci lewopółkulowi.
Chyba jest w tym trochę prawdy.