
Reguły i procedury regulują funkcjonowanie uczniów w klasie szkolnej.
Powinniśmy określić je na początku roku szkolnego i przypominać w trakcie jego trwania.
Pozytywne i negatywne konsekwencje to następstwo przestrzegania bądź nie przestrzegania zasad współpracy w szkole.
Konsekwencje odgrywają dużą rolę w procesie wychowawczym podejmowanym przez nauczycieli w szkole.
Uczenie się zależy od wielu czynników m.in. zasad i procedur obowiązujących w klasie, celów nauczania, ale również od ustanowionych konsekwencji.
Konsekwencje służą do kontrolowania poziomu przestrzegania zasad przez uczniów.
W jaki sposób monitorować ich przestrzeganie?
Tak jak w przypadku reguł i procedur można poprosić uczniów o określenie kanonu konsekwencji.
Warto również przechylić szalę w kierunku zauważania pozytywnych zachowań w klasie szkolnej.
Atmosfera nauki budowana jest właśnie dzięki zauważaniu i podkreślaniu pozytywnych przejawów uczenia się i zachowania uczniów.
Jedną z form pracy wychowawczej mogłyby być cotygodniowe spotkania z uczniami w celu podejmowania wspólnej dyskusji na temat wydarzeń minionego tygodnia.
Zarówno stosowanie kar jak i nagród reguluje zachowanie uczniów w klasie szkolnej.
Należy jednak pamiętać o dążeniu do równowagi między tymi przeciwstawnymi konsekwencjami postępowania uczniów.
Zagadnienie konsekwencji jest współcześnie poddawane szerokiej polemice. W kontekście nowoczesnego podejścia do edukacji, w tym oceniania kształtującego, czy świętowania sukcesów uczniów może wydawać się niespójne.
Dyskusji poddawane są zarówno nagrody jak i kary jako wpływające na obniżenie motywacji i pogorszenie tym samym procesu uczenia się.
Konsekwencje należy więc traktować jako zauważenie zachowania uczniów.
Jak się bowiem okazuje, metoda stosowania nagród i kar jako regulatorów zachowania w klasie szkolnej zależy od sposobu prezentowania oraz kanonu tych nagród i kar.
Umiejętności nauczyciela w tym zakresie są kluczowe dla pozytywnego i negatywnego wzmacniania uczniów.
Marzano wskazuje na różne warianty konsekwencji stosowane przez nauczyciela:
- Stopnie,
- Pochwały ustne,
- Publiczne zaprezentowanie najlepszych prac uczniowskich,
- Symbole np. gwizdki, uśmieszki itp.,
- Przywileje,
- Nagrody materialne.
Bycie na bieżąco.
Marzano skupia się również na tak zwanym czasowym reagowaniu nauczyciela na chowanie uczniów. Ważne, aby nauczyciel w porę zareagował na incydenty i przejawy złego zachowania. W momencie kiedy uczniowie przejmują kontrolę może już być zdecydowanie za późno.
Warto również stosować metody z odpowiedzialnością oraz włączać rodziców w proces budowania zasad współżycia klasowego.
Strategie nagradzania uczniów przestrzegających zasady klasowe:
- Używajmy słownych i pozasłownych pochwał,
- Często przyłapuj uczniów na dobrym zachowaniu,
- Sprecyzuj standardy pożądanych zachowań dotyczących przychodzenia na czas na lekcję, odrabiania prac domowych, wyrażania się w sposób akceptowalny społecznie,
- Włącz rodziców w proces budowania standardów życia w klasie szkolnej,
- Bądź na bieżąco,
Zrównoważane podejście do problemu budowania zasad współżycia klasowego wymaga od nauczyciela zaangażowania. Praca wychowawcza jest nieustającą drogą, na której spotkać możemy wiele przeciwności.
Literatura: R. J. Marzano ” Sztuka i teoria skutecznego nauczania”.