Metody kształtowania płynności mowy to wszelkie rodzaje terapii osób z zaburzeniami płynności mówienia, których celem jest uzyskanie poprawnego oddechu, wytwarzania głosu, fonacji i naturalnej artykulacji bez napięcia.
Wszelkie oddziaływania terapeutyczne skierowane do osoby dotkniętej tym zaburzeniem dotyczące zarówno sfery emocjonalnej, językowej jak i społecznej.
Są różne sposoby wpływające pozytywnie na poprawę mówienia.
Niektóre z nich zostały już omówione w poprzednim artykule. Wspomnę tylko o: metodzie echo, metodzie księdza Wilczewskiego, metodzie Zofii Engiel.
Jąkanie jest jak góra lodowa.
Góry lodowe mogą mieć różny wygląd i proporcje dotyczące tego co widać na zewnątrz oraz pod taflą wody. Jeśli chodzi o jakanie, to wyróżnić możemy trzy główne rodzaje gór lodowych.
Dzięki takiej diagnozie możemy zastosować terapię ukierunkowaną na osobę jąkającą się.
Prace terapeutyczną należy skupić nad kształtowaniem płynności mowy, ćwiczeniach oddechowych, fonacyjnych, artykulacyjnych. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest włączenie pacjenta do grupy.
Rodzajów jąkania jest bardzo wiele. Czasem nie widać jest wręcz zewnętrznych objawów jąkania, ponieważ pacjent zastosował strategię walki, unikania mówienia.
W takiej sytuacji należy zastosować modyfikację sposobu myślenia pacjenta, która zmieni postawę wobec jąkania. W takiej sytuacji najpierw należy zastosować psychoterapię zmieniającą osobowość pacjenta, a dopiero w drugiej kolejności pracować nad jawnymi objawami jąkania.
Często w terapii zaburzeń niepłynności mówienia stosuje się również metodę Zofii Engiel.
W jej skład wchodzą dwa rodzaje terapii:
- Przy starcie mowy
- Przy toku mowy
Okazuje się, iż są to dwa najczęstsze rodzaje trudności osób jąkających się. Niektórzy stawiają wręcz tezę, że jąkanie wysteruje tylko i wyłącznie przy starcie mowy oraz w jej toku. Stąd propozycja aby podczas zajęć z pacjentem stosować dwa rodzaje ćwiczeń.
ĆWICZENIA STARTU MOWY
Są to między innymi ćwiczenia przedramienia, łokcie trzymamy przy przeponie, nabieramy powietrza, a przy wydechu ręce wędrują na wysokość ciała.
Innym rodzajem ćwiczeń są ćwiczenia z gruszką w dłoni dominującej. Czasem stosujemy również tak zwaną „ściągawkę”, po wyżej 7 roku życia.
ĆWICZENIA TOKU MOWY
Stosujemy na przykład ćwiczenia z wahadełkiem, wykonywanym przy pomocy ręki wiodącej. Jeden ruch wahadełka równa się jedna fraza. Pamiętamy o wolnym tempie mówienia.
Wśród dzieci jąkających się stosujemy diagnozę różnicową, po to aby odróżnić jąkanie od giełkotu, czy tak zwanej rozwojowej niepłynności mówienia. Po szczegółowych badaniach w poradni psychologiczno- pedagogicznej pod kątem intelektualnym oraz ewentualnych trudności w uczeniu się, należy również przeprowadzić wywiad z rodzicem.
Do pełnej diagnozy wykorzystujemy również badania lekarskie pod kątem neuroobrazowania mózgu.
Ważne jest aby zgromadzić jak najwięcej informacji o dziecku dotyczących rozwoju mowy, życie i rozwoju dziecka, osiągnięć szkolnych.
Istotne będzie udzielenie odpowiedzi na takie pytania jak: czy dziecko przejawia trudności w czytaniu i pisaniu, czy ma trudności w formułowaniu myśli, czy jest niezborne ruchowo, czy wykazuje szybkie tempo mówienia?
Podczas terapii skupić się należy w pierwszej kolejności na usunięciu zaburzeń dyslalicznych, następnie ustalić właściwe tempo mówienia, potem usunąć trudności w czytaniu i pisaniu. Ważne jest również rozwijanie zdolności muzycznych, które w istotny sposób wpływają na poprawę płynności mówienia.