Mózg jest imponującym epicentrum naszych uczuć, wiedzy, umiejętności.
Doskonale steruje procesem uczenia się.
Dzięki chemicznym reakcjom możliwe jest przenoszenie informacji oraz budowanie połączeń synaptycznych.
Tylko jedna trzecia połączeń nerwowych łączy mózg ze światem.
Pozostałe łączą mózg ze sobą.
Komórki nerwowe- neurony są wyspecjalizowane, a ich podstawową funkcją jest przetwarzanie informacji.
Kiedy organizm człowieka jest w przeróżny sposób bodźcowany, tzn. np. w wyniku dotyku, zapachu, dźwięku, powstaje impuls.
Włókna nerwowe tzw. aksony przewodzą informacje bodźce do komórek nerwowych. W wyniku reakcji chemicznej impulsy są dalej przekazywane do kolejnych komórek nerwowych.
Synapsa to miejsce gdzie odbywa się przekazywanie impulsów nerwowych jednej komórki do drugiej. Od siły synapsy zależy siła przekazywania impulsów nerwowych. Jest ona zależna od silnych lub słabych połączeń synaptycznych.
Neurony oceniają informację pochodzące z impulsów.
Sieć neuronowa składa się z warstwy wejściowej- wzorce otocznia i warstwy wyjściowej- po przetworzeniu informacji- wzorce wyjściowe. Synapsy, które przenoszą informację mają różną siłę, co znaczy, że te same wzorce wyjściowe dają różne efekty.
Oszacowano, że około 2,5 miliona włókien nerwowych odpowiedzialna jest za przenoszenie informacji wejściowych.
Warto również sobie uświadomić, że w 1 sekundzie dociera do nas blisko 100 megabitów informacji, które mózg musi przetworzyć.
Zbadano, że z umysłu wychodzi wychodzi ok. 50 megabajtów informacji na sekundę.
Przetwarzanie informacji w neuronach to nic innego jak uczenie się, myślenie.
Wiedza i umiejętności
Można powiedzieć, że nie wszystko, co umiemy, wiemy.
Proszę spróbować wytłumaczyć pięcioletniemu dziecku zasadę wiązania sznurowadeł. Reakcja wejściowa wywołuje odpowiednią informację wyjściową, o ile połączenia synaptyczne są wystarczająco silne. Czy ktoś raz nauczony jazdy na rowerze jest w stanie zapomnieć tą umiejętność?
Umiejętności uczymy się po woli etapami, np. gra na instrumencie, jazda rowerem. Aby dobrze grać trzeba poświęcić 10 000 godzin na ćwiczenia.
Nauka języka przyswajanie zasad przez przykłady. Nauka gramatyki sprawia nam ogromne trudności. Na świecie istnieje około 8000 języków oraz zidentyfikowano około 70 fonemów dźwiękowych.
Różne języki zasobne są w rożne ilości fonemów, język angielski ma 40, podobnie angielski, włoski już tylko 30. Niemowlęta posiadają identyfikują 70 fonemów uniwersalnych dla wszystkich języków na świecie.
Dzieci opanowują reguły językowe stopniowo.
Bardzo dokładnie widać to przy nauce czasowników. Forma „idłam” wypowiadana przez moją córkę pochodzi od czasownika „iść”. Czas przeszły powinien brzmieć „poszłam”, ale dziecko przenosi znaną regułę tworzenia czasu przeszłego na wszystkie czasowniki, również nieregularne.
Dziecko w pierwszych latach życia przyswajając język wykonuje ogromną pracę. W języku polskim wyróżniamy 11 grup koniugacyjnych. Dziecko poznaje je poprzez przykłady. Kiedy przyswoi wszystkie, jest w stanie opanować reguły.
Kiedy mówimy, nie posługujemy się regułami, chociaż każdy z nas tych reguł używa, są one nieuświadomione.
Nasze mózgi wyłapują reguły, kiedy zachodzi proces uczenia się. Zwiększa się wtedy siła połączeń synaptycznych.
Oprócz hipokampu, który wyspecjalizował się w zapamiętywaniu szczegółów, ale tych ważnych dotyczących miejsca, czy zdarzeń istotnych z naszego życia osobistego np. lot balonem, ślub.
Nasz mózg przetwarza w sposób ogólny.
Uczymy się nie przez zasady, tylko przez przetwarzanie przykładów, tysiące pomidorów w ciągu naszego życia tworzą ogólne zasady dotyczące pomidorów: czerwone, okrągłe, do jedzenia, można je przerobić na sos czy ketchup. Na podstawie przykładów tworzymy zasady.
Dużo umiemy i mało wiemy powtarza w wielu swoich książkach z dziedziny neurobiologii Manfred Spizer.
Sensem każdego uczenia się jest przystosowanie do życia.
W szkole nie chodzi o wkuwanie regułek na pamięć, to czego potrzebuje dziecko to przykłady. Dzieci potrzebują dużo dobrych przykładów, aby z nich wywnioskować ogólne reguły, prawidłowości, które żądzą światem, matematyką również.
Świat jest regularny.
Literatura:
Manfred Spitzer „Jak uczy się mózg?”