Szkoła jest organizacją uczącą się.
Posiada ona cele, strukturę oraz jest powiązana wzajemnymi zależnościami z otoczeniem.
Szkoła jest całością wielu elementów powiązanych ze sobą w ściśle określony sposób.
Każdy odrębny element tej układanki pasuje do innego tworząc powiązany ze sobą tożsamy, a jednocześnie tak różny układ.
Co składa się na organizację szkoły?
Każda szkoła realizuje cele i zadania, które wyróżniają ją na tle innych takich samych jednostek oświatowych.
Szkołę tworzą ludzie.
Nauczyciele, uczniowie, rodzice, środowisko lokalne mają nieograniczony wpływ na budowanie kultury organizacyjnej szkoły.
W każdej szkole obowiązuje przyjęty formalnie bądź nieformalnie zbiór zasad, sposobów postępowania, obyczajów. To nic innego jak stworzona przez ludzi kultura organizacyjna.
Klasy, roczniki, koła zainteresowań, samorząd uczniowski, oraz inne formy aktywności uczniowskiej zazębiają się wzajemnie o nauczycieli, zakresy ich zadań, osobowość oraz wszelkie kompetencje związane z edukacją oraz realizowany program nauczania.
Elementem kultury organizacyjnej szkoły są również rodzice. To ich aktywność w szkole oraz model współpracy z dyrektorem i nauczycielami decyduje o szkole przyjaznej uczniowi.
W każdej szkole podejmowane są działania.
Aktywność wszystkich podmiotów edukacji wpływa na dynamizm jednostki, poziom nauczania oraz realizowanie wszystkich celów edukacyjnych.
Wszystkie elementy organizacji szkoły działają w przepisach prawa.
Nadrzędne są przepisy oświatowe, tj. ustawy i rozporządzenia dotyczące funkcjonowania szkoły.
Dla lepszej komunikacji tworzy się również obligatoryjnie wewnętrzne regulacje.
Statut szkoły, regulaminy organów kolegialnych, arkusz organizacyjny, który jest nowelizowany w każdym roku szkolnym, czy tygodniowy rozkład zajęć są niezbędna dla organizacji nauczania w szkole.
W szkole istnieją również regulacje terminowe, które naznaczone są zawsze czynnikiem czasu.
Należą do nich m.in. szkolny zestaw programów edukacyjnych realizowanych w danej placówce, program wychowawczo- profilaktyczny, plany pracy wychowawców klas oraz innych agend szkolnych, m.in. zespołów poziomowych, problemowych istniejących w szkole.
Wszystko razem spięte jest w planie nadzoru dyrektora szkoły, dzięki któremu możliwe jest ciągłe monitorowanie pracy szkoły oraz jej ewaluacja.
Plan nadzoru jest żywym dokumentem dla podnoszenia jakości w danej placówce edukacyjnej.
Organizacja szkoły w kontekście roku szkolnego.
„Rok szkolny jest zarówno tradycyjnie ukształtowanym, jak i prawnie uregulowanym modułem organizacji działania szkoły.”
Każdy rok szkolny charakteryzuje się m.in. nowym składem osobowym uczniów w poszczególnych klasach, zmianami kadrowymi wynikającymi z wniosków i rekomendacji z poprzedniego roku.
Zmiany w organizacji roku szkolnego mogą dotyczyć również programów nauczania oraz organizacji zajęć rozwijających zainteresowania uczniowskie.
Wszystkie zamiany są udokumentowane w arkuszu organizacyjnym szkoły oraz w tygodniowym rozkładzie zajęć uczniów.
Projektowanie arkusza organizacyjnego jest kompetencją dyrektora szkoły. Sam arkusz natomiast jest decyzją, która dotyczy struktury organizacyjnej szkoły oraz obsady pedagogicznej wszystkich głównych całorocznych działań edukacyjnych placówki.
Arkusz organizacyjny musi być zatwierdzony przez organ prowadzący szkołę, gdyż to on finansuje wszystkie działania edukacyjne wynikające z arkusza.
Arkusz zatwierdza również kuratorium oświaty, poświadczając jego zgodność z przepisami prawa oświatowego.
Plan nauczania.
Plan nauczania potocznie nazywany „siatką godzin lekcyjnych” opracowywany jest dla każdej szkoły na podstawie ramowego planu nauczania.
Za zgodą organu prowadzącego szkołę w niektórych obszarach istnieje możliwość zwiększenia liczby godzin na realizację danego przedmiotu.
Plan nauczania opracowywany jest na cykl kształcenia, tak zwany etap edukacyjny, wyodrębniając w każdym roku szkolnym bieżące godziny do realizacji.
Literatura: „Organizacja i zarządzenie oświatą i szkołą” J. Pielachowski.