Głuchota to syndrom XXI wieku.
Niedosłuchy diagnozuje się po urodzeniu, ale również w trakcie pierwszych lat rozwoju dziecka.
Działać należny błyskawicznie, gdyż skutki deprywacji słuchowej są nieodwracalne.
Jakie kroki trzeba podjąć, aby nie doszło do nieodwracalnych zmian w nabywaniu języka przez dziecko?
DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU USPRAWNIENIE PERCEPCJI SŁUCHOWEJ
WYCHOWANIE SŁUCHOWE: tam gdzie dziecko przyjmuje implant, aparat słuchowy, audiolog prowadzi wychowanie słuchowe. Będzie ono zależne od 3 informacji w diagnozie dziecka:
- Miejsce uszkodzenia (niedosłuch przewodzeniowy czy odbiorczy, w przewodzeniowych niedosłuchach nie prowadzimy wychowania słuchowego)
- Czas uszkodzenia
- Stopień ubytku słuchu w niedosłuchach lekkich lub umiarkowanych nie prowadzi się wychowania słuchowego.
PROGRAM WYCHOWANIA SŁUCHOWEGO prowadzi się przy niedosłuchach odbiorczych, prelingwalnych, znacznych lub głębokich.
W aparacie słuchowym dźwięki są wzmocnione, przy głębokich niedosłuchach stosuje się implanty ślimakowe- efekt dziecko korzysta ze słuchu.
Ze względu na możliwość percepcji mowy wyróżniamy:
- Osoby słabosłyszące (niedosłyszące)
- Niesłyszące (głuche)
WYCHOWANIE SŁUCHOWE– to sposoby postępowania zmierzające do wykorzystania percepcji słuchowej w rozwoju dziecka, przede wszystkim w rozwoju mowy.
TRENING SŁUCHOWY: ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową u osób, których narząd słuchu uległ uszkodzeniu w okresie postlingwalanym.
Kształcenie słuchu termin prof. Krakowiak
Dzisiaj prawie każde dziecko niesłyszące lub słabosłyszące ma możliwość skorzystania z wychowania słuchowego.
Opóźniona mielinizacja motoryki wiąże się z dojrzewaniem organizmu
Mielinizacja układu słuchowego
Warunki wychowania słuchowego:
- Wczesna diagnoza
- Wczesne aparatowanie
- Wczesna stymulacja
Zaburzenia przetwarzania słuchowego
Kalendarz biologiczny człowieka, a funkcje słuchowe- wczesne wychowanie słuchowe.
Należy wcześnie stosować aparaty słuchowe (wzmacniacz dźwięków). Mowa należy do dźwięków naturalnie cichych, normalna mowa ma ok 70dB w aparatach słuchowych mogą być głośne 100/110dB, dźwięki te do dziecka docierają; resztki słuchowe, niedosłuchy głębokie II i III stopnia wymagają implantów ślimakowych, jeśli aparaty słuchowe nie dają dostępu do dźwięków mowy. Dziecko należy wyposażyć w dwa aparaty słuchowe cyfrowe, wersja podstawowa jest refundowana 100% refundowany jest implant ślimakowy. Dwustronne słyszenie daje dostęp do lokalizacji dźwięku.
Wczesne rozpoznanie uszkodzeń słuchu. Czynnik czasu i jego znaczenie. Słuch istnieje w sferze biologicznej i umysłowej.
SŁUCH- SFERA BIOLOGICZNA- SFERA UMYSŁOWA
- Swoistość faz w rozwoju zmysłów
- Optymalny czas na właściwy synergizm zmysłu słuchu- przed upływem 1 r.ż
- Niewykorzystanie synergizmu zmysłów powoduje brak synchronizacji wzajemnie warunkujących się zakresów rozwojowych
- Wczesne uaktywnienie słuchu w znaczący sposób wpływa na jakość głosu.
- Jedna trzecia uszkodzeń wczesnych narządu słuchu ma charakter progresywny
DEPRYWACJA SŁUCHOWA: układ neuronalny jeśli ma dojrzewać aferentnie( pola I i III rzędowe) muszą być stymulowane bodźcem z zewnątrz. Z dojrzewaniem dojrzewają pola III rzędowe (pola asocjacyjne właściwe korze) dzieje się to do 1 r. ż. To wtedy tworzą się połączenia między strukturami III-rzędowymi. Układ nerwowy człowieka produkuje substancje, które są niezbędne do budowy połączeń neuronalnych- sygnał z zewnątrz, jako warunek tworzenia sieci neuronalnej.
Badania na myszach, które pozbawiono dostępu do dźwięku, po pewnym okresie wypuszczono je do normalnego świata dźwięku- zwierzęta były głuche. Wniosek: struktury II i III rzędowe nie rozwijają się, jeśli bodziec nie dochodzi z zewnątrz. Myszy były głuche na skutek braku dostępu do bodźców.
Osoby, które przez dłuższy okres czasu nie słyszały, strat tych nie da się nadrobić. Według Lenneberga 12 lat, po tym okresie jest z górki, jeśli wcześniej nie ma stymulacji. Pomimo treningu słuchowego nic się nie osiągnie; niezbędna jest stymulacja słuchowa przed wszczepieniem implantu.
DEPRYWACJA SŁUCHOWA: związana z biologią. Struktury biologiczne się nie wykształcą to jest za późno. Osoby takie trzeba kierować do ośrodka, albo prowadzić terapie. Każdy miesiąc nauki słuchania nie dopuści do deprywacji słuchowej.
APARATOWANIE: aparat przed 6 msc życia.
I etap- 1 rok życia:
- Wczesne wykrywanie
- Wczesna diagnoza
- Wczesne aparatowanie/implantowanie
Dzięki tym zabiegom może pojawić się gaworzenie.
Plastyczność mózgu 24 msc- mózg jest w stanie skompensować sobie braki, alalia prolongata- dwuletnie opóźnienie, układ jest dynamiczny. Do 24 msc życia aportowanie lub implantowanie. W pierwszym roku życia najlepiej przeprowadzić pierwszy etap, wtedy jest duża szansa, że rozwinie się słuch.
II etap drugi rok życia
- Doskonalenie diagnozy
- Korekta aparatów
- Systemy FM
Aparatowanie jako strategia podstawowa.
- Brak stymulacji dźwiękami
- Deprywacja słuchowa
- Zahamowanie nauki słyszenia
- Bark rozwoju języka
- Zahamowanie rozwoju społecznego, poznawczego i emocjonalnego.
Zmiana sposobu reagowania rodziców, ponieważ dziecko nie rozwija się zgodnie z oczekiwaniami.
Trudności w rozumieniu mowy- trudności w nauce, dysleksja.
Wywiad medyczny niedosłuchy leczenie zachowawcze, leczenie
Wywiad audiologiczny operacyjne, aparatowanie
Ocena wyższych funkcji wyniki niepełne, niejednosznacze
Słuchowych(testy psychoakustyczne)
Ocena logopedyczna testy elektrofizjologiczne MLR, P300, N400
Ocena psychologiczna
Konsultacja neurologiczna badania obrazowe i inne TK, RM, EEG, FMR
Diagnoza nalecenia odnośnie dalszego postepowania i terapii
Skala zachowań słuchowych SAB
- Testy oceniające czasowe aspekty słyszenia
- FPT: test wzorów tonów o różnej wysokości. Test różnicowania wysokości dźwięków. 60 sekwencji do jednego ucha, każda składa się z 3 tonów; dwa takie same jedne różny np. 112Hz i 880Hz.
Ocena słowna; zanucenie, wskazanie odpowiednika graficznego.
Jaki to dźwięk? Wysoki? Niski? Cienki? Gruby?
- Różnicowanie wysokości baza do umiejętności głoskowania
- Zapamiętywanie sekwencji
Śpiewanie jest prostym sposobem na rozpoznawanie wysokości dźwięku: wysoki, niski.
Tomatis: wyżej niżej rozpoznawanie o pół oktawy
- TEST STUKANIA TAB TEST: odtwarzanie sekwencji dźwięków
- Trzy serie wystukanych dźwięków
- TEST RÓŻNICOWANIA SEKWENCJI, czasu trwania: DPT test wzorów tonów o różnej długości
- TEST GDT: wychwytywanie przerw
- TEST SELEKTYWNOŚCI UWAGI SŁUCHOWEJ M- SAAT tłok i figura
- FWT test mowy filtrowanej
- CWT: test mowy skompresowanej
- TESTY ROZDZIELNOUSZNE / OBUUSZNE- rozumienia mowy
- Test cyfrowy DDT
- TEST TRS- test słów konkurujących
Trzy podstawowe behawioralne testy dowodzące istnienia centralnych zaburzeń słuchowych:
- FPT
- SAAT
- DDT