Zaangażowanie uczniów jest miarą ich edukacyjnego sukcesu.
We współczesnym świecie zdominowanym przez gry komputerowe, telefony komórkowe oraz inne przyciągacze uwagi, coraz trudniej zainteresować uczniów podczas zajęć w szkole.
W jaki sposób zatem pracować nad motywacją uczniów w klasie?
Trudności z utrzymaniem uwagi, brak dyscypliny, czy rozkojarzenie uczniów spędzają sen z powiek wielu nauczycielom.
Zazwyczaj strategie nauczycieli na wysoką motywację uczniów opierają się na ćwiczeniach fizycznych, grach dotyczących omawianego tematu, czy też zadawaniu pytań.
Monitoring poziomu koncentracji uczniów czyniony przez nauczyciela jest bardzo ważnym czynnikiem lekcji, który decyduje o jej sukcesie. Pomaga on w porę przeciwdziałać znudzeniu na lekcji.
Wiek XX i XXI to intensywny rozwój badań nad zaangażowaniem uczniów.
Począwszy od Booma (1976), który mówi o aspekcie czasowym w kontekście rozwiązywania zadań, a skończywszy na Reeve (2006), który definiuje zaangażowanie jako składowe trzech ważnych aspektów psychiki człowieka: emocji, procesów poznawczych i osobistego udziału.
W momencie jednolitego zespolenia tych trzech czynników motywacja staje się motorem napędzającym własny rozwój, a więc proces uczenia się.
5 czynników wpływających na motywację uczniów w proces uczenia się.
Po pierwsze wysoki poziom energii uczniów, który nauczyciel może stymulować na przykład poprzez ćwiczenia śródlekcyjne. Aktywność fizyczna wpływa na większe ukrwienie mózgu, a tym sam na dotlenienie komórek tego ważnego narządu. Badania naukowe (Jensen 2005) wskazują również na wysoką korelację części mózgu odpowiadającej za ruch z obszarem uczenia się.
Tempo lekcji należy również do czynników generujących energię uczniów podczas lekcji. Unikanie przegadania, pilnowanie etapów, sprawne prowadzenie zajęć to te czynniki związane z zaangażowaniem uczniów w proces uczenia się.
Entuzjazm i zaangażowanie nauczyciela również należą do pierwszej grupy czynników wpływających na zaangażowanie uczniów.
Po drugie brakujące informacje generują motywację u uczniów.
Zagadki, pytania, poszukiwanie brakujących ogniw stymulują uwagę uczniów, ale również ludzi dorosłych. Kto z nas nie lubi rozwiązywania krzyżówek, czy nie ogląda Milionerów i innych teleturniejów.
Ciekawość wzmaga nasz apetyt umysłowy i generuje chęć poszukiwania informacji na zadany temat.
Ludzie mają naturalną tendencję do wypełniania luk w wiedzy poprzez poszukiwanie.
Po trzecie- Moje „ja” ma wpływ na moją osobistą motywację do nauki.
Każdy z nas przepuszcza wszystkie doświadczenia przez osobisty filtr uczuć, wspomnień, działań, które koduje nasz umysł.
W ciągu naszego życia każdy z nas buduje własną hierarchię celów życiowych i wartości. To specyficzny układ naszej świadomości jest motorem napędzającym aktywność w codziennej nauce, życiu, działaniu.
Uczeń, który codziennie słyszy, że jest kiepski z matematyki nie będzie przypisywał lekcjom matematyki żadnego znaczenia, gdyż nie są one związane z jego „ja podmiotowym”.
Po czwarte łagodne napięcia sprzyjają procesowi uczenia się.
Powszechnie uważa się, że stres ma negatywny wpływ na uczenie się. Łagodne napięcie może jednak sprzyjać pozytywnej motywacji do nauki.
Wymuszają one skupienie uwagi na przedmiocie, jeśli są łagodne i trwają w określonym czasie.
Budowaniu napięcia służy na przykład zadawanie pytań i losowanie uczniów do odpowiedzi.
Po piąte wprowadzaj elementy współzawodnictwa uczniów.
Rywalizacja wpływa na zaangażowanie. Obserwować to możemy nie tylko w sporcie, ale również w klasie szkolnej.
W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na debatę, wywiad oraz inne techniki, w których uczniowie mogą wyrażać swoją opinię.
Rywalizacja może mieć charakter indywidualny bądź grupowy oraz musi być zorganizowana w taki sposób, aby członkowie drużyny przegranej nie czuli się gorzej.
Powyższe pięć elementów wpływających na zaangażowanie uczniów w proces uczenia się opisuje Robert J. Marzano w książce „Sztuka i teoria skutecznego nauczania.”