Celem uczenia się jest trwałe zapamiętanie nowego materiały oraz wykorzystanie go w nowych sytuacjach.
Uczeń pod wpływem doświadczeń kluczowych na lekcji ma szansę zrozumieć nowy materiał.
Następny krok polega na trwałym zapamiętaniu i posługiwanie się nimi.
Proces pogłębiania wiedzy składa się z kilku etapów.
„Aktywne przetwarzanie informacji to kluczowy punkt procesu uczenia się.” (R.J. Marzano)
Po etapie prezentacji celów edukacyjnych oraz wprowadzenia nowych treści za pomocą doświadczeń kluczowych, uczniowie utrwalają materiał.
Wykonywanie ćwiczeń praktycznych pogłębia wiedzę i umożliwia jej zastosowanie w wielu kontekstach.
Według proponowanego przez Marzano Planu działań edukacyjnych ten etap składa się z czterech punktów:
- Opracowanie schematu,
- Rozwój wiedzy proceduralnej,
- Rozwój wiedzy deklaratywnej,
- Praca domowa.
Schemat.
Schemat jest pojęciem, które sięga czasów Piageta. Według jego teorii w procesie poznania najważniejsze są dwa zjawiska asymilacji i akomodacji.
Asymilacja polega na zintegrowaniu wiedzy, którą posiadamy z nową wiedzą.
Akomodacja to proces zmiany struktur rozumienia wiedzy w umyśle człowieka pod wpływem doświadczeń edukacyjnych.
Budowanie schematu odbywa się po przez nastawienie i dostrojenie, a następnie przekształcanie nowej wiedzy.
Wiedza proceduralna.
To nic innego jak umiejętności, strategie i procesy.
Kiedy twoi uczniowie uczą się dzielić pisemnie, redagować wypracowanie, czy czytać mapę, to opanowują równocześnie wiedzę proceduralną.
Wiedzę deklaratywną kształtuje sam uczeń. Ćwiczenia i utrwalanie to najlepszy sposób na rozwijanie tego typu wiedzy.
Innym rodzajem wiedzy jest wiedza deklaratywna.
Fakty, wydarzenia, informacje na temat historii i otaczającego nas świata to przykłady wiedzy deklaratywnej. Zasady, charakterystyki, typowe cechy łączą się w wiedzę deklaratywną o świecie. Małe porcje wiedzy ćwiczymy w praktyce poprzez schematyczne ćwiczenia.
„Ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela” owiane są niestety w edukacji złą sławą, ze względu na schematyczność i gotowy sposób rozwiązywania zadań. Podczas ich wykonywania uczniowie mają szansę rozwinąć skomplikowane schematy myślowe m.in. „organizowanie, przeglądanie, próbowanie, podsumowywanie, próbowanie i zestawianie.” ( Marzano)
Wiedza deklaratywna kształtuje się pod wpływem wielokrotnego stykania się z nowymi materiałami uczniów z przerwami czasowymi.
Duże znaczenie przy pogłębianiu przez uczniów wiedzy deklaratywnej mają również ćwiczenia.
- Poprawianie pracy, polegające na korygowaniu błędów w zadaniach pod okiem nauczyciela i według jego wskazówek.
- Analizowanie błędów
- Wskazywanie podobieństw i różnic poprzez porównywanie, klasyfikowanie, tworzenie metafor i analogii.
Rola pracy domowej.
W procesie pogłębiania wiedzy ogromne znaczenie odgrywa praca domowa.
Ze względu na coraz silniejszą opinię społeczną krytykującą zadawanie prac domowych uczniom, rola pracy domowej jest umniejszana.
W procesie pogłębiania wiedzy praca domowa wykonana w czasie innym niż zajęcia lekcyjne ma duży wpływ na rozwój uczniów.
Na podstawie: R. J. Marzano „ Sztuka i teoria skutecznego nauczania”.