
„Szkoła ponownie, czy szkoła od nowa?”
To pytanie stanowi podstawę raportu opracowanego w Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Raport ten dotyczy powrotu uczniów do edukacji stacjonarnej po prawie dwóch latach edukacji zdalnej.
Co jest najważniejsze w szkole? Na jakich zasobach budować potencjał nowej szkoły w postpademicznej rzeczywistości?
Jaki obraz polskiej szkoły wyłania się po prawie dwuletniej przerwie w jej stacjonarnej formule?
W centrum zainteresowań szkoły są uczniowie i ich potrzeby.
Po pierwsze emocjonalne, a po drugie związane z zaległościami powstałymi na skutek edukacji w domu.
Raport opisuje również perspektywę nauczycieli, uwzględniając ich emocje i zdrowie.
Długofalowe działania w szkole.
Pomimo, że wyniki są średnią wyciągniętą z badań na wybranej fokusowej grupie uczniów, nauczycieli i rodziców, warto je przeanalizować w kontekście własnej szkoły.
Analiza raportu w kontekście osobistym skłania do refleksji na temat dobrych praktyk edukacji zdalnej.
Z drugiej strony warto przemyśleć problemy wyłaniające się z raportu, próbując odpowiedzieć na pytanie: czy na pewno nie jest tak, że nie mamy takich problemów?
Co z tym powrotem?
Podczas pierwszej fali powrotów uczniów do szkoły w maju 2021 uczniom towarzyszyły negatywne emocje, takie jak strach, lęk, stres.
Związane one były z przedłużającym się czasem izolacji na skutek pandemii oraz narastającymi zaległościami.
Uczniowie byli przemęczenie wielogodzinną nauką przed ekranami komputerów oraz bali się powrotu do relacji rówieśniczych.
Z drugiej strony cieszyli się, że znowu zobaczą swoich nauczycieli i kolegów z klasy.
Wrześniowe nadzieje
Wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego społeczność szkoła wróciła do standardowego myślenia o szkole w kontekście ilości sprawdzianów, kartkówek, odpytywania i pracy równym frontem.
We wrześni okazało się, że wiedza i umiejętności uczniów po zdalnej edukacji znajdują się na różnym poziomie.
Uczniowie posiadają wiele luk w wiedzy, które trzeba wypełnić.
We wrześniu nauczyciele zbierają żniwo dysproporcji i dysharmonii w wiedzy i umiejętnościach uczniów.
Brak bezpośredniego kontaktu z nauczycielami spowodował duże różnice w wiedzy i umiejętnościach uczniów.
Pozytywne strony.
Uczniowie chcą być inicjatywni.
Uczniowie mają wielką potrzebę budowania społeczności szkolnej.
Potrzeba ta zawiera się w ilości zgłaszanych przez samorząd szkolny inicjatyw szkolnych, przez które przemawia chęć powrotu do normalności.
Uczniowie doceniają samodzielną organizację nauki.
Dane raportu niezaprzeczalnie potwierdzają samodzielność uczniów. Aż 55% badanych deklaruje lepszą organizację własnej nauki.
Według badanych w szkole jest nadmiar kontroli, które utrudniają edukację.
Nauczyciele są przemęczeni.
Wrzesień okazał się być próbą dla wielu nauczycieli. Przemęczenie i brak zaangażowania przeplata się z codziennością wielu polskich szkół.
Z raportu CEO wynika, że aż 50% nauczycieli deklaruje chroniczne zmęczenie, a 76% deklaruje stres, jako czynnik związany z wykonywaniem zawodu. To czynniki prowadzące do wypalenia zawodowego.
Szkoła powinna być bardziej elastyczna.
Elastyczność przejawia się w podążaniu za uczniem. Warto zadbać o to, żeby uczniowie nie czuli się kontrolowani.
Jakie wyzwania stoją przed szkołami w tym roku szkolnym?
Po pierwsze należy położyć nacisk na motywację do nauki i pracy. Po drugie zastanów się, w jaki sposób udzielić wsparcia psychologicznego uczniów.
Warto również zastanowić się nad strategią niwelowania luki rozwojowej uczniów w wiedzy i umiejętnościach.
Jakiej szkoły oczekują uczniowie?
Przede wszystkim podmiotowej, w której liczą się potrzeby uczniów, a edukacja jest zbalansowana.
Dbanie o dobrostan sprzyja efektywnej edukacji uczniów, a w konsekwencji wszechstronnemu rozwojowi ich osobowości.
Naturalność, ciekawość świata, głębokie uczenie się, zadawanie pytań, praca metodą projektu sprzyjają budowaniu szkoły od nowa w postpandemiczej rzeczywistości.
Literatura: https://ceo.org.pl/sites/default/files/szkola_ponownie_czy_szkola_od_nowa_publikacja_centrum_edukacji_obywatelskiej_czerwiec2021.pdf