Poziom „ja” w formułowaniu informacji zwrotnej odnosi się do motywacji ucznia.
Często przybiera on formę pochwały, wyrażenia pozytywnej opinii na temat wykonanego zadania.
Warto zwrócić uwagę na miejsce pochwały w systemie uczenia się kształtującego.
Pochwała nie może zdominować zadania, czy informacji zwrotnej na trzech fundamentalnych poziomach.
Przekaz na temat spełnienia przez ucznia celów uczenia się i kryteriów sukcesów nie może być rozmyty przez zbyt częste pochwały.
Wiele współczesnych badań, m.in. Kessel 2008 wskazują na minimalną funkcję pochwały w procesie uczenia się.
Informacje zwrotne, które posiadają jak najmniej znamion chwalenia mają większy wpływ na uczenie się uczniów.
Poziomy udzielania informacji zwrotnej ściśle wiążą się z uczeniem się.
Informacja zwrotna na poziomie „ja” wiąże się z emocjami ucznia. W momencie, kiedy uczeń ma duży poziom lęku przed porażką, pochwała może zablokować chęć podejmowania przez uczniów wyzwań edukacyjnych.
Proces uczenia się staję się efektywny dla ucznia poprzez ćwiczenia, które prowadzą go do biegłości i płynności w danej dziedzinie.
Informacja zwrotna buduje dla ucznia ścieżkę uczenia się, aby mógł osiągnąć edukacyjne flow.
Zdążyć na czas.
Informacja zwrotna jest skuteczna, jeśli nauczyciel udzieli jej w optymalnym dla procesu uczenia się ucznia czasie.
Odnosi się ona do potrzeb ucznia w drodze do osiągania celów uczenia się.
Informacja zwrotna udzielana w odpowiednim miejscu i czasie ukierunkowuje ucznia na sukces.
Typy informacji zwrotnej.
Falsyfikacja dotyczy momentów podczas lekcji, gdzie nauczyciel poddaje w wątpliwość tezę, stwierdzenie lub zadaje pytanie, które jest sprzeczne z posiadaną wiedzą uczniów.
Uczniowie często szukają w informacji zwrotnej potwierdzenia, że to co robią jest poprawne. W tego typu informacji warto zwrócić uwagę na procesy myślowe generowane pod jej wpływem w umysłach uczniów.
- Błędy.
Błędy popełnianie przez uczniów są doskonałą okazją do uczenia się. Nie należy postrzegać ich jako porażki i powodu do wstydu. W momencie pojawienia się błędu powstaje naturalne napięcie poznawcze w uczniu, które ma wartość motywującą.
Uświadomienie sobie popełnianych błędów powoduje naturalne nakierowanie na cel uczenia się. Pomaga w tym właśnie informacja zwrotna.
Błędy są okazją do ewaluacji procesu uczenia się i poszukiwania dobrych rozwiązań.
- Ocenianie.
Ocenienie pomagające się uczyć to jedna z form informacji zwrotnej kierowanej do ucznia. Ocenianie może być bogatym źródłem informacji zwrotnej, która odnosi się do celów uczenia się i kryteriów sukcesu.
Ocenieni, które jest informacją zwrotną, daje wskazówki dla ucznia, jakie kroki musi wykonać by osiągnąć kryteria sukcesu.
Bieżące ocenianie kształtujące jest integralną częścią lekcji. Jego wpływy na motywację ucznia w procesie uczenia się są bardzo duże. Dzieje się to za sprawą informacji zwrotnej oraz samooceny uczniowskiej.
Pięć strategii oceniania kształtującego według Black i Wiliam 2009r.
- Określ i wyjaśnij uczniom cele i kryteria sukcesu.
- Zorganizuj dyskusję w klasie na temat uczenia się uczniów.
- Udzielaj informacji zwrotnych, które umożliwiają widoczny postęp uczniów.
- Uczniowie są dla siebie zasobem edukacyjnym.
- Uczniowie są autorami własnego procesu uczenia się.
Dobra informacja zwrotna odpowiada na trzy kluczowe pytania: dokąd zmierzasz, w jaki sposób do tego dochodzisz, jaki będzie twój następny krok?
Informacja zwrotna zależna jest przede wszystkim od celów uczenia się. Ukierunkowana, konkretna i jasna informacja zwrotna wpływa pozytywnie na proces uczenia się.
Informacje zwrotne pomagają uczniom czynić postępy polegające na zmniejszeniu luki między tym, co uczeń już wie, a tym, czego nie wie.
Na podstawie: J. Hattie „Widoczne uczenie się dla nauczycieli”.