Jedną z ważnych kompetencji w kontekście edukacji na miarę XXI wieku jest praca zespołowa.
Dzisiejszy rynek pracy szeroko nastawiony jest na umiejętności kooperacji w zespole, dialog, rozmowę, współpracę.
Jak rozwijać u uczniów umiejętność pracy w zespole?
Jak budować poczucie odpowiedzialności za wynik zespołu, wspólne podejmowanie decyzji oraz bycie od siebie zależnym?
Uczniowie powinni w klasie szkolnej każdego dnia doświadczać możliwości współdziałania w zespole.
Globalnie połączone gospodarki wszystkich państw na świecie, coraz bardziej postępujące procesy kurczenia się świata do jednej globalnej wioski wymuszają wysoką jakość pracy zespołowej, sprawnej komunikacji dla osiągnięcia wspólnych celów.
We współczesne życie wpisana jest umiejętność kolaboracji ludzi dla rozwiązywania ważnych społecznych, gospodarczych, politycznych czy ekonomicznych problemów.
Szacunek oraz umiejętność pójścia na kompromisy to podstawowe wartości, które budują zręby umiejętności pracy zespołowej.
Umiejętności niezbędne do pracy zespołowej.
- Negocjowanie,
- Rozwiązywanie konfliktów,
- Podział zadań,
- Ustalenie planu działania,
- Słuchanie siebie nawzajem,
- Łączenie wielu pomysłów w jedną całość.
Szkoła, która wspiera kulturę nauczania promującą pracę zespołową, kształtuje jednocześnie umiejętności na miarę XXI wieku.
Uczniowie muszą nabywać umiejętności pracy grupowej, gdyż jest ona jednym z wyznaczników ich rozwoju.
Indywidualna wiedza członków grupy, pomysły generowane w grupie tworzą często innowacyjne rozwiązania, które nie byłyby możliwe w pracy w pojedynkę.
Każde dziecko buduje w sobie wachlarz umiejętności niezbędnych do podjęcia pracy zespołowej.
Podstawowe elementy pracy zespołowej.
Według metodologii pracy zespołowej istnieje wiele poziom współpracy między ludźmi oraz rodzajów tej współpracy.
Nie zawsze podział uczniów na grupy, czy dobór ich w pary oznacza powodzenie pracy grupowej na lekcji.
Aby uczniowie mogli skutecznie ze sobą współpracować, muszą posiadać umiejętności niezbędne do pracy grupowej.
Dużo zależy od zaprojektowania odpowiednich zadań przez nauczyciela.
Zadania, które wymagają od uczniów wspólnej odpowiedzialności, dzielenia pracy, negocjacji rozwijają w uczniach te umiejętności.
Zadania te muszą angażować wszystkich członków grupy oraz sprawiać że wykonanie poszczególnych zadań jest od siebie zależne.
Jakie zadania projektować?
- Angażujące wszystkich członków grupy,
- Aktywizujące wspólne działania członków grupy,
- Budujące współodpowiedzialność za sukces grupy,
- Umożliwiające podejmowanie wspólnych decyzji,
Współczesne podejście do pracy grupowej nie zawęża się tylko i wyłącznie do członków danej klasy.
Pożądana jest współpraca z uczniami z różnych klas, ekspertami, osobami ze środowiska lokalnego. Współpracę organizuję się na żywo lub z wykorzystaniem technologii informacyjno- komunikacyjnej.
Budowanie postawy współodpowiedzialnej zawiera w sobie również poczucie współtworzenia pomysłów, rozwiązań odpowiedzi w zespole. Wspólna ocena wypracowanego wytworu pracy grupy jest również ważnym elementem pracy zespołowej.
Wspólne decyzje merytoryczne.
To decyzje kluczowe w projekcie, nad którym pracuje grupa uczniów. Są one ważnym elementem pracy grupowej. Wyrażanie własnych opinii jest twórczym procesem budowania merytorycznej zawartości konceptów grupy.
Ważne, aby uczniowie wspólnie określili temat projektu, kiedy go zrealizują, jakich narzędzi do tego użyją oraz określą swoje role w zespole poprzez przypisanie sobie zadań do wykonania.
Zadania dla uczniów pracujących w jednym zespole przewidują taki podział ról, który angażuje wszystkich członków zespołu.
Każdy musi włożyć swoją cegiełkę, aby zespół ukończył pracę. Przy projektowaniu pracy zespołowej w klasie, często zdarzają się problemy związane z nierównym podziałem prac w zespole. Jedna, dwie osoby wykonują całą pracę za zespół.
Rozproszona wiedza po całym zespole i polecenia zintegrowanej prezentacji wyników pracy grupy to przykład pracy zespołu, w którym odpowiedzialni są wszyscy uczniowie.
Odpowiedzialność indywidualna przy pracy zespołowej powoduje, że każdy członek zespołu ma do wykonania zadanie, za które jest odpowiedzialny.
Odpowiedzialność grupowa to wspólna realizacja zadań w projekcie, aby stworzyć produkt końcowy. Zakładana jest tutaj negocjacja, projektowanie pracy, wspólne wyciąganie wniosków.
Kiedy praca uczniów jest grupowa i od siebie zależny?
Zadanie, w którym członkowie zespołu są odpowiedzialni za stworzenie prezentacji na temat układu kostnego człowieka. Każdy członek zespołu tworzy inny slajd na temat różnych części układu kostnego. Potem zespół twórczo dyskutuje i sprawdza, czy kolejne slajdy są częścią całości. Wspólnie opracowują końcowy efekt prezentacji.
W jaki sposób zatem projektować zadania edukacyjne dla uczniów, aby promować wartości pracy zespołowej?
Zadania te muszą przede wszystkim zawierać zależne od siebie nawzajem formy aktywności uczniowskiej w zespole.
Rubryka i drzewo decyzyjne pracy zespołowej.
Rubryka pracy zespołowej opisuje, czy uczniowie współpracują ze sobą podczas wykonywania zadania?
Określa ona również jakość tej współpracy, w tym dzielenie współodpowiedzialności za pracę w zespole.
Zadania, które wymagają podejmowania przez uczniów wspólnych kluczowych decyzji, wkład wszystkich członków grupy są ważnymi elementami pracy grupowej oraz wskaźnikami decydującymi o jej jakości.
Drzewo decyzyjne.
Drzewo decyzyjne to wizualna forma prezentacji pracy grupy.
Składa się ono z czterech pytań.
- Czy uczniowie pracują w grupie, czy nie pracują?
- Czy współdzielą odpowiedzialność za wynik pracy grupy?
- Czy uczniowie podejmują wspólne decyzje?
- Czy są od siebie współzależni?
Dzięki tej technice możemy projektować optymalne zadania edukacyjne dla uczniów dla kształtowania umiejętności pracy w grupie.
Skala odpowiedzi na pytania kluczowe do drzewa decyzyjnego zależna jest od tego, co chce nauczyciel osiągnąć projektując dany typ zadania?
Czasem będzie to praca indywidualna uczniów, innym razem współodpowiedzialność.
Drzewo decyzyjne pomaga nauczycielowi projektować zadania rozwijające pracę zespołową. Są to również zadania, które dbają o jakość tej pracy.
Praca zespołowa, a lekcje w klasie.
Za pomocą drzewa decyzyjnego lub rubryki nauczyciel jest wstanie ocenić jakość proponowanych zadań w grupie.
Jedynka to zadanie, które nie wymaga od uczniów pracy w parach lub grupie.
Dwójka to zadanie, które jest wykonywane w grupie, ale uczniowie nie dzielą się odpowiedzialnością.
Trójka to zadanie, gdzie uczniowie, pracują w grupie, są współodpowiedzialni za wynik, ale nie podejmują wspólnych decyzji.
Czwórka to zadanie, które wymaga od uczniów współpracy, współodpowiedzialności, wspólnego podejmowania decyzji ale ich praca nie jest od siebie zależna.
Piątka to zadanie, które integruje wszystkie elementy pracy grupowej: współodpowiedzialność, podejmowanie decyzji, zależność pracy członków grupy.
Zadania rozwijające umiejętność pracy zespołowej uczniów są ważnym elementem edukacji na miarę XXI wieku.
Istnieją zatem rożne determinanty pracy zespołowej, decydujące o jej jakości.
Współpraca w grupie wymaga rozmowy, omówienia problemy, czy stworzenia produktu przez grupę uczniów.
Wspólny plan działania, wyszukiwanie informacji na zadany temat oraz odpowiedzialności za tą wiedzę.
Pracę członków grupy uzależnia się od siebie, tak, że każdy z członków grupy jest odpowiedzialny za sukces całego zespołu.
Projektowanie zadań edukacyjnych dających uczniom możliwości rozwoju umiejętności związanych z pracą zespołową jest odpowiedzialnością nauczycieli.
Praca zespołowa to ważna umiejętność życiowa każdego człowieka.
Bez świadomego projektowania zadań edukacyjnych uczniowie nie będą mogli rozwijać tych umiejętności.
Zacząć można od nauki pracy w grupie.
Nauczycielu odważ się organizować pracę w grupie na swoich lekcjach. Dziel odpowiedzialność za wynik oraz naucz swoich uczniów podejmować wspólne decyzje.
na podstawie: https://www.microsoft.com/pl-pl/education/products/office