Dlaczego uczeń powinien wiedzieć, jaki jest cel lekcji?
To pytanie zadają sobie nauczyciele, którzy świadomie organizują proces edukacyjny swoich uczniów.
Cele lekcji oraz pasujące do nich kryteria sukcesu decydują o efektach kształcenia, które dotyczą pojedynczych uczniów w klasie szkolnej.
To podstawa oceniania kształtującego, gdzie świadomy uczeń osiąga cele lekcji i kryteria sukcesu.
Uczeń będzie się uczył, jeśli zrozumie, że treści omawiana na lekcji, zdobywane umiejętności są mu potrzebne.
Uczeń świadomie poprowadzi swój własny proces uczenia się, jeśli będzie wiedział co jest najważniejsze w omawianym temacie lekcji.
Uczeń łatwiej przyswoi wiedzę, jeśli nowe treści nauczania połączy już z posiadaną wiedzą.
Formułowanie celu w języku zrozumiałym dla ucznia.
Aby cel był dla uczniów osiągalny, musi być sformułowany w zrozumiałym dla nich języku. Stąd cele zawarte w programie nauczania nie stanowią celów ucznia.
Warto nauczyć się przeformułowywania celów zawartych w programie nauczania, aby uwzględniały poziom nauczania oraz były bliskie uczniom.
Nawiązywanie do tego, co już uczeń umie, wie lub potrafi wprowadza ucznia w świat nowej dotąd nie znanej perspektywy nauczanego przedmiotu.
Wiem, dowiedziałem się, ale jeszcze chciałbym wiedzieć- to źródło motywacji wewnętrznej, tak bardzo potrzebnej w procesie uczenia się.
Dbanie o podsumowanie w oparciu o ocenę koleżeńską, która odnosi się do celu lekcji, zatacza koło skupionej na uczniu edukacji.
Kryteria sukcesu
Bezpośrednio do celów uczenia się odnoszą się kryteria sukcesu. Są one osobistą wykładnią kroków, które uczeń musi wykonać, aby osiągnąć cel uczenia się.
Kryteria sukcesu odnoszą się bezpośrednio do celu i nie powinny wykraczać poza jego zakres.
Są one również konkretne i zrozumiałe dla ucznia, stwarzając jednocześnie wartościową perspektywę samooceny. Uczeń powinien sam ocenić, czy osiągnął już dane kryterium, czy powinien jeszcze popracować?
Kryteria wypełnieją całą lekcję i stanowią jej początek i koniec.
Uświadamianie uczniom celów uczenia się i kryteriów sukcesu wpływa na budowanie odpowiedzialności za proces uczenia się, która spoczywa właśnie na uczniu.
Rozumienie celów uczenia się i kryteriów sukcesu jest podstawowym krokiem w drodze do rozwoju człowieka poprzez edukację.
Nauczyciel zapewnia uczniowi nieustający dostęp na lekcji do celów uczenia się i kryteriów sukcesu, dzięki czemu może on stale monitorować przebieg lekcji.
Rola refleksji w procesie uczenia się
Podsumowaniem każdej lekcji powinna być refleksja uczniowska.
Jest ona o wiele bardziej wartościowa niż notatka podyktowana przez nauczyciela.
Uczeń sam odnosi się w niej do celów lekcji i osiągnięcia przez siebie samego poszczególnych kryteriów sukcesu.
Definicja oceniania kształtującego
Ocenianie kształtujące polega na pozyskiwaniu przez nauczyciela i ucznia w trakcie nauczania informacji, które pozwolą rozpoznać, jak przebiega proces uczenia się aby nauczyciel mógł zmodyfikować dalsze nauczanie oraz aby uczeń otrzymywał informację zwrotną pomagającą mu się uczyć.
Dobra informacja zwrotna składa się z czterech podstawowych elementów:
- Wyszczególnienia i docenienia dobrych elementów pracy ucznia,
- Odnotowanie tego, co wymaga poprawienia lub dodatkowej pracy ze strony ucznia,
- Wskazówek, w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę,
- Wskazówek, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.
Próbowanie nowych rozwiązań w szkole, które polegają na tworzeniu aktywnej przestrzeni uczenia się uczniów stwarza szansę na wprowadzenie oceniania kształtującego do praktyki szkolnej.
W tym procesie najważniejsze jest wykonywanie małych kroków i dzielenie się doświadczeniem i refleksjami z innymi nauczycielami.