Doskonalenie zawodowe nauczycieli to ważny element wysokiego poziomu systemu edukacji w Polsce.
Dyrektorze, zwracaj uwagę na jakość odbywanych szkoleń przez nauczycieli ich spójność oraz wymiar praktyczny.
Odpowiedni dobór repertuaru szkoleń na bieżący rok szkolny motywuje kadrę pedagogiczną, wspiera poprzez konkretne rozwiązania oraz zachęca do realizowania zamierzeń edukacyjnych.
Jaki wpływ na efektywną pracę nauczycieli ma jakość samodoskonalenia? Co decyduje o jakości kształcenia w Polsce? Czego możemy się uczyć od Finów na temat kształcenia nauczycieli?
SYSTEM KSZTAŁCENIA I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W POLSCE
Niewątpliwie system kształcenia i doskonalenia nauczycieli w Polsce ma ogromny wpływ na jakość edukacji w naszym kraju. śmiało mogę pokusić się o stwierdzenie, że jest on priorytetowy.
To pierwsze ogniwo w skomplikowanym łańcuchu zależnych w edukacji.
W Polsce nauczyciele kształcą na studiach jednolitych lub dwustopniowych oraz studiach podyplomowych. Placówki doskonalenia nauczycieli proponują wszelkiego rodzaju kursy i szkolenia dla nauczycieli, które stanowią uzupełnienie wiedzy i umiejętności bazowych.
W Polsce istnieją również instytucje powołane przez Państwo do doskonalenia nauczycieli na podstawie przepisów prawa.
Utworzenie niepublicznej placówki doskonalenia nauczycieli wymaga wpisu do rejestru prowadzonego przez samorząd województwa właściwy ze względu na siedzibę prowadzenia placówki. Placówki doskonalenia nauczycieli mogą uzyskać akredytację potwierdzającą wysoką jakość oferowanych usług edukacyjnych.
W najlepszych systemach edukacyjnych na świecie, na przykład w Finlandii, jakość pracy nauczycielskiej determinowana jest przez wysokiej jakości studia magisterskie. W Korei Południowej nauczyciele to elita intelektualna, rekrutuje się ich z najlepszych absolwentów uczelni wyższych.
Nauczycieli w Polsce cechuje niski poziom motywacji determinowany przez zarobki brak autorytetu tego zawodu. Ich droga zawodowa w której przechodzą różne kursy doskonalące często jest niespójna i usiana różnymi krótkimi rozbieżnymi między sobą formami doskonalenia zawodowego. Często ścieżka ta jest podległa zdobyciu kolejnych stopni awansu zawodowego. Po ich zdobyciu aktywność nauczycieli drastycznie spada.
Oświata w Finlandii zawdzięcza swoje wysokie notowania m.in. dzięki systemowi kształcenia dobrych nauczycieli. Zawód nauczyciela jest elitarny. Dane statystyczne pokazuję, że jedynie co 7 kandydat dostaje się na kierunki pedagogiczne studiów.
System kształcenia nauczycieli w Polsce jest mało efektywny. To samo tyczy się zbiurokratyzowanej drogi awansu zawodowego.
Ważne aby zdać sobie sprawę z podstawowych wyznaczników stanowiących o sukcesie edukacyjnym nauczyciela:
- Jakość szkoleń a nie ich ilość,
- Bardziej restrykcyjne i zorganizowane procedury rekrutacji do zawodu nauczyciela,
- Motywację dla najbardziej efektywnych nauczycieli.
Te trzy czynniki wrodzone z odpowiednią precyzją są w stanie przyczynić się do podniesienia jakości kształcenia uczniów.
Oczekiwania wobec zawodu nauczyciela są mało klarowne.
Osoba podejmująca ten zawód posiadać powinna merytoryczną wiedzę, solidne podstawy psychopedagogiczne, umiejętności w zakresie współpracy w grupie, kreowania oraz dążenie do samodoskonalenia.
Stąd postulaty właściwych szkoleń dla nauczycieli.
Powinny one inspirować do dalszej pracy, być zapalnikiem pozytywnych zmian, ewaluowania własnego procesu edukacyjnego. Odpowiednia równowaga treści merytorycznych oraz warsztatowych, praktycznych stanowi o 100% zaangażowaniu uczestników.
Kreatywna Akademia proponuje ponadto szkolenia 3 modułowe, które mogą być prowadzone w cyklach.
Dzięki tak budowanej strategii szkoleniowej budujemy wiedzę kompletną, szeroką, znajdującą zastosowanie w praktyce edukacyjnej. Istnieje wtedy szansa na refleksję dotychczasowych działań oraz wdrożenie nowych rozwiązań do praktyki edukacyjnej na co dzień. Ważny element stanowi również dzielenie się doświadczeniami oraz wymiana myśli.
Cel to pozytywna informacja zwrotna.
W Danii aby zostać przyjętym na studia pedagogiczne należy mieć średnią ocen co najmniej dobry, w Polsce taki limit nie obowiązuje. Ponadto kandydat musi wykazać się spełnieniem odpowiednich wymogów co do przedmiotu do którego pretenduje na studia. Natomiast kandydaci na nauczycieli w szkole średniej muszą zdać ogólnokrajowy egzamin teoretyczny.
Nauczyciele kształceni są w zakresie planowania kształcenia, wyznaczania celów edukacyjnych, planowania interdyscyplinarnego nauczania, wdrażania narzędzi do praktycznego zastosowania wiedzy w edukacji. Kształci się również umiejętność rozwijania własnej, badawczej pracy u uczniów.
Główny nacisk kładzie się na przygotowanie, przeprowadzenie oraz ewaluowanie kształcenia uczniów tak, żeby uczniowie zdobywali kompetencje proinnowacyjne. Uczniowie powinni stosować w praktyce zdobytą wiedzę, powinni również umieć dostosować ją do środowiska, w którym żyją.
Ważne jest nie tylko przekazanie wiedzy, ale przede wszystkim umiejscowienie jej w stosunku do otaczającego świata.
Kształtowane umiejętności argumentowania, analizowania, twórczego rozwiązywania problemów to trzon edukacji interdyscyplinarnej.
Ważny element kształcenia nauczycieli to współpraca w celu budowania kultury szkolnej opartej na wolności, demokratycznym podejściu, równości.
Finlandia już w latach 90 XX wieku odstąpiła od ścisłej kontroli nauczycieli i postawiła na zaufanie, lojalność oraz autonomię.
Dzięki takiemu podejściu kadra pedagogiczna tego kraju charakteryzuje się wysoką motywacją, chęcią doskonalenia się co zapewnia wysoki poziom edukacji w tym kraju.
Skupienie na rozwoju autonomicznej jednostki stanowi podwaliny systemu edukacyjnego w Finlandii.
Finowie stawiają przede wszystkim na pragmatyzm edukacyjny oraz zastosowanie wiedzy do życia codziennego.
System fiński wspiera nauczycieli zarówno podczas studiów pedagogicznych, jak również po ich zakończeniu poprzez mentora/ przewodnika dla każdego nauczyciela.
Kreatywność i odwaga są wspierane jako czynniki decydujące o poczuciu własnej wartości.
Stąd dwa czynniki szczególnie podnoszone w systemie edukacyjnym tego kraju:
- Umiejętność współpracy
- Umiejętność formułowania własnych myśli i sądów.
Wspiera się również interdyscyplinarne podejście w nauczaniu, metodę projektu, pracę w grupie.
Motywację do samokształcenia studenci wynoszą ze studiów. Wzmacnia się nauczycieli do poszukiwania własnego stylu pracy z uczniami poprzez rozwój kreatywności oraz niezależności.
Nauczyciele fińscy są usatysfakcjonowani. Nie ma szczebli rozwoju zawodowego. Pensje są relatywnie wysokie i jest to zawód cieszący się zaufaniem społecznym oraz bezpieczeństwem.
Całość dopełnia perfekcyjna komunikacja na każdym szczeblu, dzięki której osiągalne jest większe poczucie bezpieczeństwa, skutecznie rozwiązuje się problemy oraz dzieli się doświadczeniami.
W Polsce nauczyciele obligowani są do kształtowania kompetencji proinnowacyjnych, kompetencji kluczowych.
Brak jest jednocześnie szkoleń dających praktyczne podstawy kształtowania tych kompetencji na przykład proponujących konkretne narzędzia do wdrożenia na lekcjach.
Kreatywne rozwiązania sprzyjają kształtowaniu postaw innowacyjnych.
Kolejna trudność to dostosowanie kursów, szkoleń dla nauczycieli konkretnych przedmiotów, a więc przejście od ogólnych sformułowań do konkretnych rozwiązań dających się wdrożyć tu i teraz dla nauczanej profesji.
Finlandia stawia na indywidualny rozwój jednostki.
Przejawia się on na przykład w praktyce edukacyjnej, gdzie raz w semestrze nauczyciel odbywa indywidualną rozmowę z dyrektorem, która pozwala na informację zwrotną oraz prezentację wyników własnej pracy.
Doskonalenie zawodowe to praktyka i wiedza na najwyższym poziomie dawno wiedzą o tym Finowie. Dlatego organizują współpracę edukacji oraz firm i przedsiębiorstw.
Dzięki czemu nauczyciel mogą weryfikować wiedzę w stosunku do zmieniających się realiów pracy. Szkolenia warsztatowe, nauka przez działanie, na przykład wykorzystanie dramy w nauce improwizowania są strategiczną częścią systemu szkoleń w Finlandii warto się od nich uczyć.
W Polsce nadal pokutuje niska jakość kształcenia nauczycieli.
Zapraszam serdecznie do przestrzeni edukacyjnej Kreatywnej Akademii, gdzie znajdziesz niepowtarzalne szkolenia z zakresu edukacji dla Rad Pedagogicznych, indywidualnych nauczycieli oraz rodziców, specjalistów.
Zachęcam do zapoznania się z ofertą.