Jednym z ważnych elementów edukacji na miarę XXI wieku jest samoregulacja.
Samoregulacja zachodzi wtedy, kiedy uczniowie świadomie przejmują kontrolę za własne uczenie się.
Związane jest to z organizacją nauki, monitoringiem, ewaluacją i kontrolą procesu uczenia się przez ucznia.
W jaki sposób kształtować u uczniów tą ważną życiową umiejętność?
Praca nad długoterminowymi projektami pomaga uczniom budować strategie samoregulacyjne.
Planowanie własnej pracy oraz umiejętność jej doskonalenie stwarzają okazję do rozwoju człowieka.
We współczesnym świecie dominujące znaczenie mają takie cechy człowieka jak elastyczność oraz umiejętność szybkiego dostosowania się do zmian.
Dzięki nowoczesnym technologiom człowiek komunikuje się w zupełnie inny sposób niż jeszcze 10 lat temu.
Człowiek nie tylko uczy się w inny sposób, ale również pracuje w nowych zawodach oraz funkcjonuje w otoczeniu informacyjno- komunikacyjnym.
Wiąże się to z wieloma wyzwaniami.
Jednym z nich jest uczenie się przez całe życie.
Proces edukacji permanentnej jest warunkiem przetrwania. Wymaga nieustającego monitoringu własnej nauki oraz skutecznego wykorzystywania informacji zwrotnych od innych, aby móc się rozwijać.
Dzięki rozwijaniu postaw związanych z samoregulacją człowieka możliwa jest innowacja, eksperyment, tworzenie nowych jakości i rozwój.
Szkoła odgrywa w tym kontekście rolę kluczową.
Nauczyciele muszą projektować zadania omawiające ważne dla uczniów tematy, które omawiane będą w długoterminowych projektach.
Cele edukacyjne muszą być dla uczniów jasne i klarowne, tak samo jak kryteria oceniania uczniów.
Samoregulacja związana jest ściśle z odpowiedzialnością uczniów, jak, gdzie, kiedy wykonają swoją prace.
Konstruktywna informacja zwrotna od nauczyciela, kolegów z klasy daje możliwość poprawek oraz umożliwia odpowiedź m.in. na pytania, co jeszcze należy wykonać aby osiąg cel edukacyjny.
Rozwijanie i ulepszanie efektów swojej pracy jest gwarancją sukcesu każdego człowieka.
Elementy samoregulacji
- Czy zadanie jest długoterminowe?
- Czy uczniowie planują i oceniają własną pracę?
- Czy uczniowie poprawiają, ulepszają pracę na podstawie informacji zwrotnej?
Zadania edukacyjne, których celem jest rozwijanie mechanizmów samoregulacji rozłożone są w czasie, planowane przez uczniów oraz mają jasno określone cele edukacyjne i kryteria oceniania.
Daje to możliwość monitorowania swojej pracy przez uczniów.
Budowanie odpowiedzialności za własną naukę to wypadkowa wielu zmiennych m.in. decydowania uczniów kto, co, kiedy i jak robi podczas pracy nad zadaniem edukacyjnym.
Samoregulacja to zestaw umiejętności niezbędnych do życia i funkcjonowania w XXI wieku.
Cele edukacyjne podczas zadań edukacyjnych długoterminowych wyjaśniają proces rozwoju ucznia.
Kryteria oceniania ściśle korespondują z celami edukacyjnymi.
Te dwa elementy podczas procesu edukacyjnego są kluczowe dla monitorowania własnej pracy przez uczniów.
Wskazane jest zatem omówienie celów edukacyjnych i kryteriów sukcesu ucznia wspólnie z klasą.
Na podstawie zadania uczniowie ustalają plan działania i kolejne kroki, aby ukończyć zadanie. Przydzielają jednocześnie sobie nawzajem role i określają terminy realizacji.
Drzewo decyzyjne samoregulacji.
Drzewo decyzyjne to narzędzi dla nauczycieli, dzięki któremu mogą zaprojektować zadania edukacyjne rozwijające umiejętności kluczowe, m.in. samoregulację.
Na podstawie pytań do drzewa decyzyjnego możliwe jest ustalenie wagi zadania, które rozwija procesy samoregulacji wśród uczniów.
Poniżej zestaw pytań.
Odpowiedź twierdząca daje możliwość zadania kolejnego pytania, a tym samym przydzielenia wyższej cyfry w ocenie zadania, spełniającego kryteria samoregulacji.
- Czy zadanie jest długoterminowe i uczniowie mają ustalone cele i kryteria oceniania przed rozpoczęciem zadania?
- Czy uczniowie planują swoją pracę?
- Czy uczniowie mają szansę poprawić swoją pracę na podstawie informacji zwrotnej?
Projektowanie zadań na podstawie pytań drzewa decyzyjnego daje możliwość rozwoju samoregulacji uczniów. Odpowiedzi twierdzące na powyższe zdania świadczą o coraz wyższym poziomie zadań edukacyjnych projektowanych przez nauczyciela, które rozwijają samoregulację.
Przykład zadania rozwijającego umiejętności samoregulacji.
- Wypisz miejsca warte zapamiętania, wyjątkowe, ważne w twojej okolicy- praca w grupach.
- Wykorzystaj mapy internetowe swojej miejscowości, aby stworzyć swoje własne mapy i nanieś na nie miejsca, które wybrałeś, oznacz swoje lokalizacje w wyjątkowy i pomysłowy sposób.
- Zaplanuj trasy, którymi możesz przejść, aby sfotografować wybrane lokalizacje.
- Na wycieczkach wzdłuż zaplanowanej trasy zrób zdjęcia wybranych atrakcyjnych lokalizacji.
- Zaprezentuj zdjęcia klasie w aplikacji OneNote lub Powerpoincie lub innej.
Uczniowie dostają rubrykę oceniania zadania przed rozpoczęciem pracy nad projektem.
Jeżeli nie będziemy projektować zadań edukacyjnych nastawionych na rozwój umiejętności samoregulacji, uczniowie nie będą mieli szansy rozwoju tej kluczowej umiejętności.
Warto zdawać sobie sprawę o istnieniu różnych poziomów procesów samoregulacji.
Zawarte są one w zadaniach edukacyjnych.
na podstawie: https://education.microsoft.com/pl-pl