Jak zbudować i praktycznie wdrożyć nowoczesny model szkoły?
Sprostanie wyzwaniom codziennie zmieniającej się rzeczywistości nie jest łatwe.
Człowiek potrzebuje zestawu uniwersalnych nowoczesnych kompetencji, aby mógł utrzymać miejsca pracy w świecie, gdzie właściwie już każdą czynność da się zastąpić robotem.
Automatyzacja. Czy aby na pewno tylko taki kierunek zmian jest pożądany?
Oto kilka rozwiązań dla nowoczesnej edukacji na podstawie niesztampowego projektu „Szkoła dla Innowatora”.
Akademia Kahna stanowi modelowy przykład edukacji dopasowanej do ucznia. Uczeń może się w niej wyrazić poprzez wartości, działalność artystyczną oraz rozwój indywidualnych predyspozycji językowych.
Relacje społeczne stanowią w niej sposób na budowanie potencjału społecznego oraz kulturowego człowieka. Fundament rozwoju jednostki stanowią umiejętności komunikacyjne.
Kompetencje cyfrowe ucznia budowane są na talentach technologicznych poprzez wykazanie się zainteresowaniami nowoczesnymi technologiami, podejmowanie prób rozwiązywania problemów, w tym realizacji projektów oraz wykonywania eksperymentów.
Szczególną uwagę zwraca się na rozwijanie kompetencji umiejętności uczenia się. Zwraca się szczególną uwagę na odpowiedź na pytanie, czy uczeń posiada refleksję, jak się uczy, co sprzyja większej efektywności.
Mentorzy akademii zwracają również uwagę na ocenę rozwoju cech przedsiębiorczości. W tym celu bierze się pod uwagę stopień zainteresowania naukami ekonomicznymi oraz ocenę podejmowanych działań związanych z przedsiębiorczością.
Warto zastanowić się, aby to samo narzędzie do oceny udostępnić uczniom jako formę autoewaluacji.
Każda ocena powinna wzmacniać ucznia zachęcać do kreatywności i poszukiwania własnej drogi rozwoju.
Audyt podstawy programowej pod kątem rozwoju kompetencji w tym kompetencji proinnowacyjnych to pierwsze zadanie w drodze do świadomego wdrażania modelu kształtowania kompetencji kluczowych w polskich szkołach.
Nie trzeba dokonywać rewolucji.
Drobne korekty, zmiany istniejącej podstawy, modyfikacja programów nauczania, metod, form kształcenia, tak aby były one przyjazne kompetencjom.
Propozycje działań sprzyjających rozwojowi kompetencji kluczowych:
- Wdrażanie programów „ Podążaj za swoją ciekawością”- Dania,
- Upowszechnianie metod nauczania design thinking,
- Integracja rozwoju intelektualnego z wychowaniem fizycznym, w Polsce obecnie oba obszary są zupełnie oddzielone,
- Kształtowanie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne wybory edukacyjne,
- Wprowadzenie procesowej nauki pisania,
- Dialog i rozwój kompetencji obywatelskich,
- Wykorzystanie potencjału i dziedzictwa narodowego,
- Współpraca między szkołami pozwala na budowę kapitału społecznego,
- Lekcje w muzeach i instytucjach kultury, nauczanie ekspedycyjne poza murami szkoły.
Komisja Europejska proponuje tworzenie kreatywnych sal lekcyjnych, jako innowacyjnych środowisk ucznia się, gdzie stosuje się techniki uczenia się TIK.
W Modelu SCALE CC wyróżniono osiem parametrów tworzenia takich innowacyjnych przestrzeni.
NOWOCZESNA EDUKACJA KSZTAŁCI KOMPETENCJE PROINNOWACYJNE.
- INFRASTRUKTURA- zasoby informatyczne
- Pełne wykorzystanie zasobów TIK w szkole? Jaki procent?
- Czy narzędzia TIK są wykorzystywane do aktywizowania uczniów?
- Czy uczniowie wykorzystują te narzędzia?
- Do czego wykorzystywana jest TIK przez uczniów? Nauczycieli? Filmy? Gotowe platformy? Tworzenie?
- Z jakich zasobów cyfrowych korzystają nauczyciele? Czy posiadają dostateczną wiedzę jak z nich korzystać?
- Czy treści wykorzystywane są multidyscyplinarne? Łączą wiedzę z wielu zasobów?
- INFRASTRUKTURA- przestrzeń fizyczna
- Jak zaaranżować przestrzeń sprzyjającą edukacji?
- Jaki udział w współtworzeniu mają uczniowie?
- Czy tworzone są możliwości pracy w zespołach?
- Czy przestrzeń ta umożliwia spotkania uczniów w różnym wieku z różnych klas?
- Czy przestrzeń umożliwia rożne formy aktywności uczniów? Strefa relaksu, pracy, zabawy, aktywności fizycznej?
- Czy przestrzeń jest atrakcyjna wizualnie?
- Czy uczniowie lubią korzystać z tej przestrzeni?
- TREŚCI NAUCZANIA I PODSTAWA PROGRAMOWA
- AKCENT NA WIEDZĘ MULTIDYSCYPLINARNĄ, MIĘDZY PRZEDMIOTOWĄ
- Metody eksperymentu, pracy w terenie, poza salą lekcyjną.
- Czy wykorzystywane są zasoby multimedialne
- Nowoczesne metody pracy np. rywalizacja
- Czy rozwija się ciekawość poznawczą uczniów przykłady?
- Korzystanie z różnych źródeł informacji
- REKRUTACJA, KSZTAŁCENIE I ROZWÓJ ZAWODOWY NAUCZYCIELI
- KRYTERIA DO ZAWODU NAUCZYCIELA: KREATYWNOŚĆ, SZEROKIE HORYZONTY, ERUDYCJA, WŁASNA AKTYWNOŚĆ TWÓRCZA, PASJE HOBBY, CIEKAWOŚĆ LUDZI, ODPORNOŚĆ NA STRES, PODEJMOWANIE NIESTANDARDOWYCH ROZWIĄZAŃ
- DBANIE O TO ABY PROCES NAUCZANIA BYŁ CIEKAWY, ANGAŻOWAŁ, MOTYWOWAŁ, DOKONYWANIE OKRESOWYCH ZMIAN W STOSOWANYCH TECHNIKACH, METODACH, DOSKONALENIE ZAWODOWE, STOSUJE POMOC KOLEŻEŃSKĄ „CRITICAL FRIEND”, WSPÓŁPRACA Z INNYMI NAUCZYCIELAMI W CELU INTEGRACJI TREŚCI NAUCZANIA, WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI W CELU WZBUDZENIE ICH UWAGI NA ROZWÓJ KREATYWNOŚCI DZIECKA, WSPÓŁPRACA Z UCZNIAMI W CELU KREOWANA FORM DYDAKTYCZNYCH UWZGLĘDNIAJĄCYCH ZAINTERESOWANIA UCZNIÓW
- ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE SZKOŁĄ
- WARTOŚCI SZKOLNE, RÓWNIEŻ wartości związane z kształtowaniem kompetencji proinnowacyjnych.
- Dyrektor jako osoba kreatywna
- Zrozumienie nauczycieli kim jest lider, przywództwo w edukacji.
- Przywództwo w klasie promowanie postawy nauczyciela lidera
- Współpraca z rodzicami zaangażowanymi
- Zapewnienie równych szans uczniom indywidualizacja
- Wspieranie pewności siebie nauczycieli
- dzielenie się dobrymi praktykami
- Tworzenie nowych technik nauczania wynikających z doświadczenia
- Elastyczny rozkład zajęć
- Rozwój zainteresowań uczniowskich w szkole
- Poznawanie nowych dziedzin wiedzy i sztuki
- Kreowanie przestrzeni co- workingowych
- Planowanie metodyczne i organizacja zajęć poza klasą szkolną
- WSPÓŁPRACA Z OTOCZENIEM
- SIECI SPOŁECZNE: uczelnie, muzea, zakłady pracy, inne szkoły,
- Zaangażowanie uczniów na rzecz społeczności lokalnej
- Aktywne poszukiwanie nowych możliwości współpracy
- Wolontariat
- Tworzenie własnej marki
- WYDARZENIA: PREZENTOWANIE WŁASNYCH OSIĄGNIĘĆ NA ZEWNĄTRZ, organizowanie wycieczek rozwijającym wiedzę o świecie
- DYDAKTYKA DWIE PERSPEKTYWY nauczycielska i uczniowska: wiedza, techniki postawy
- Zrozumienie dla niechęci uczniów wobec nauczania podręcznikowego.
- Nauczyciel akceptuje różnorodność, nie chce uniformizacji uczniów w klasie
- Nauczyciel wie że błąd jest ludzki
- Humor i zabawa dobrze służą procesowi wyzwalania kreatywności wśród uczniów oraz procesowi uczenia się
- Indywidualizacja, nie wszystkie dzieci w klasie muszą znajdować się w tym samym punkcie procesu edukacyjnego
- Nauczycie stosuje rożne formy, metody, techniki nauczania które angażują ucznia
- Nauczyciel rozbudza w uczniach ciekawość poznawczą
- Nauczyciel nagradza uczniów za podejmowanie ryzyka przez uczniów i odwagę
- Pozwala na eksperymentowanie
- Nauczyciel analizuje pomyłki, oswaja uczniów z emocjami związanymi z porażką
- Nauczyciel wykorzystuje zainteresowania i hobby uczniów w celu aktywizowania procesu uczenia się
- Aranżuje sytuacje w których uczniowie sami muszą stworzyć nowe rozwiązania, zaprojektować coś
- Nauczyciel stosuje nauczanie tematyczne thematic aproach
- Stwarza szanse na wzajemne uczenie się od siebie uczniów, a nie tylko od nauczyciela
- Nauczyciel dba o udzielanie częstszej informacji zwrotnej uczniom
- Zachęca i organizuje prace zespołową
- Kreatywny uczeń:
- Mity związane z kreatywnością
- Typy i kategorie kreatywności
- Modele opisujące proces kreatywny
- Różnica między inteligencją IQ a kreatywnością ucznia
- Bariery które stoją na drodze rozwoju kreatywności u dziecka
- Humor i zabawa w pracy kreatywnej
- Modele tworzenia wiedzy w tym model konstruktywistyczny
- Uczeń
- Czy uczeń jest otwarty na pomysły?
- Lubi eksperymentować?
- Zadaje pytania?
- Czy jest zainteresowany szkołą?
- Czy identyfikuje się ze szkołą?
- Praca ucznia: czy wykorzystuje różne możliwości rozwiązania problemów? Czy jest produktywnym członkiem zespołu? Czy konstruktywnie broni swoich poglądów?
- Czy umie przyjmować konstruktywną informacje zwrotna?
- Wyniki ucznia opisywane są w kierunku jego zainteresowań, możliwości, kierunków przyszłych aktywności, wyniki wzmacniają go i ukierunkowują, dają wgląd w jego umiejętności społeczne, w jego kreatywność, w jakość jego procesu rozumowania w trybie wolnego myślenia.
Entuzjazm, otwartość i radość to trzy podstawowe emocje pomagające przezwyciężyć mentalność polskiej szkoły. Walka z nudą w szkole to jedno z największych wyzwań polskiej edukacji.
Jak na to zareagować ?
Organizować wiele różnorodnych oryginalnych inicjatyw. Angażować uczniów w rożne formy aktywności: lekcje w muzeach, eksperymenty, współpraca ze społecznością lokalną.
Brakuje spersonalizowanego modelu pracy z uczniem, który uwzględnia prace we własnym tempie, wykorzystanie własnego potencjału i talentu, wspieranie technologii cyfrowej, samodzielne decyzje przez ucznia co do tempa pracy, zakresu treści w podejmowanych wyzwaniach.
Świat nie potrzebuje pokolenia ludzi nastawionych na rozwiązywanie testów. Brakuje umiejętności projektowania, którą można kształtować na bardzo wczesnym etapie edukacyjnym
Ważna jest informacja zwrotna nauczyciela na temat obszarów kreatywności, w których są silni.
Przedstawiłam propozycje do budowania nowoczesnego modelu szkoły konkretne rozwiązania na podstawie „Szkoła dla Innowatora” nowego projektu Ministerstwa Przedsiębiorczości.