Zapominamy, gdzie położyliśmy grzebień, telefon komórkowy.
Wydaje się również normalne, że uciekają nam z głowy imiona, daty, czy inne mało istotne dla nas fragmenty rzeczywistości.
To normalne. Mózg to nie śmietnik. Naturalnie dąży on do selekcji informacji napływającej z zewnątrz.
Czy wiecie, że zaburzenia natury amnestycznej dotyczą również emocji.
Wspomnienia tworzą emocje, w związku z tym, pamięć jest z nimi naturalnie spleciona.
Zaburzenia emocjonalne dotyczą przede wszystkim:
- Zaburzeń dynamiki reakcji emocjonalnych
- Specyficznych zaburzeń emocjonalnych, charakterystycznych w przebiegu danego rodzaju schorzenia.
Sam fakt, że doszło do uszkodzenia mózgu powoduje swojego rodzaju blokadę emocji i skutkuje specyficznym rozhamowaniem emocjonalnym. Odpowiedzialne są za to struktury systemu limbicznego, a więc ośrodek zarządzania emocjami w umyśle człowieka.
Główne objawy to swoista amplituda emocjonalna od stanów euforycznych począwszy, a skończywszy na podwyższonym poziomie lęku, depresji, empatii.
Labilność emocjonalna, negatywne nastawienie do rzeczywistości to również konsekwencja zaburzeń w sferze emocji człowieka.
Zaburzenia specyficzne dla rodzaju schorzenia wynikają z dysfunkcji mózgowej i ściśle związane są z lokalizacją struktury. Dotyczą również połączeń między strukturami.
Na przykład uszkodzenie płatów czołowych prowadzi do zaburzeń podkorowych. Wyróżniamy również dysfunkcje niezlokalizowane o charakterze rozsianym w wyniku chorób degeneracyjnych oraz urazów czaszkowo- mózgowych.
Układ limbiczny odpowiedzialny jest za procesy emocjonalne. Ciało suteczkowate to pamięć człowieka.
W 1954 roku Paul MacLean rozwinął teorię związaną z układ limbicznym. Układ ten zlokalizował on na obrzeżach struktur korowych układ rąbkowy, zwany inaczej układem brzeżnym, odpowiedzialny za fizjologię procesów emocjonalnych.
Jego najważniejsze elementy to:
- Ośrodki korowe, stara i nowa kora.
- Ciało migdałowate, odpowiedzialne za uaktywnianie lęku w Momocie zagrożenia, niebezpieczeństwa.
- Ośrodki przodomózgowia, podwzgórze, przegroda, jądro półleżące, jądro podstawne
- Ośrodki pnia mózgu, pole brzuszne nakrywki, miejsce sinawe, istota szara około wodna.
Uszkodzenie struktur limbicznych niesie ze sobą konsekwencje poznawcze dla emocjonalnego funkcjonowania człowieka w środowisku.
Uszkodzenie zakrętu obręczy to upośledzenie reakcji obronnych typu unikanie. Brak reakcji emocjonalnej na bodźce z otoczenia dotyczy m.in. reakcji na bodźce bólowe, które na skutek upośledzenia zakrętu obręczy są pozbawione nieprzyjemnego charakteru. Następuje również obniżenie poczucia lęku.
Uszkodzenie zakrętów oczodołowych to osłabienie reakcji strachu, zmniejszenie agresywności, brak reakcji przystosowawczych na zmieniające się warunki otoczenia.
W nowych sytuacjach osoba dotknięta tym zaburzeniem po prostu się nie odnajduje. Dodatkowo cechuje ją euforia i niefrasobliwość.
Uszkodzenie ciała migdałowatego to zaburzenia określane „wilczym głodem”. Zachwianiu towarzyszy również popęd seksualny, zanika reakcja strachu, następuje swoiste odhamowanie oraz stan euforyczny.
Zespół Klüvera-Bucy’ego dotyczy uszkodzenia przede wszystkim ciała migdałowatego ale również innych struktur mózgowych. Dotyczy on zaburzeń na tle żarłoczności nadaktywności seksualnej, zaburzeń pamięci w zakresie niemożności rozpoznawania przedmiotów i twarzy.
LEWA PÓŁKULA MÓZGU A PROCESY EMOCJONALNE
Lewa cześć mózgu odpowiedzialna jest za kontrolę reakcji emocjonalnych o pozytywnej Walencji znaku emocji.
Uszkodzenie lewej półkuli mózgu wywołuje reakcje depresyjno- katastroficzne, stany lekowe, depresje lub ogólne obniżenie nastroju.
Lezje lewej półkuli mózgowej odpowiedzialne są za niekontrolowane wybuchy płaczu. Pacjent nie jest w stanie kontrolować płaczu, pomimo całkowitej świadomości jego nieuzasadnienia w danych okolicznościach.
Niekontrolowanie emocji dotyczy również aury padaczkowej, na przykład niekontrolowanych wybuchów śmiechu.
W przypadku lokalizacji ogniska uszkodzenia w lewej półkuli występują symptomy schizofreniczne oraz psychotyczno- agresywne.
PRAWA PÓŁKULA MÓZGU A PROCESY EMOCJONALNE
Prawa półkula mózgu reguluje reakcje emocjonalne o negatywnym znaku.
Uszkodzenie prawej półkuli wywołuje reakcję zobojętnienia lub reakcję euforyczną, ogólne podwyższenie nastroju.
Lezje prawej półkuli mózgu wywołują niekontrolowane wybuchy śmiechu. Jeśli ognisko padaczkowe zlokalizowane jest w prawej półkuli to występują wybuchy niekontrolowanego płaczu, którym towarzyszą objawy depresyjne o charakterze psychotycznym i neurotycznym.
Prawa półkula odpowiedzialna jest za umiejętność odczytywania emocji oraz ich ekspresję.
PŁATY CZOŁOWE A EMOCJE
Płaty czołowe są odpowiedzialne za kontrolę naszego zachowania. Jeśli następuje ich uszkodzenie to następuje utrata kontrolowania własnego zachowania. Podejmowanie nieprzemyślanych, niekorzystnych dla siebie i powierzchownych decyzji to również konsekwencja niesprawnych płatów czołowych.
Następuje zanik odpowiedzialności za własne czyny i za przyszłość.
Człowiek dotknięty uszkodzeniem płatów czołowych nie jest w stanie nawiązać żadnych głębszych więzi z innymi. Charakteryzuje go swoista beztroska.
Często konfabulacje są przejawem zaburzeń myślenia.
Są trzy warianty zespołu czołowego w zależności od miejsca uszkodzenia:
- Zespół grzbietowo- boczny, gdzie uszkodzona jest kora przedczołowa. Dotyczy problemów poznawczych, deficytów strategii pamięciowych, problemów z przełączaniem uwagi, braku elastyczności i płynności zachowania, braku strategii rozwiązywania problemów.
- Zespół przyśrodkowy to uszkodzenie wewnętrznej przyśrodkowej powierzchni płatów czołowych. Charakteryzuje się brakiem motywacji do działania, wydłużonym czasem reakcji, dynamizmem, obojętnością wobec ludzi, utratą zainteresowania.
- Zespół podstawny to inaczej zespół pseudoczołowy. Charakterystyczne w zespole tym są anozodiaforia, czyli niewiedza emocjonalna o rzeczywistości, w tym o własnych zaburzeniach poznawczych. Dotyczy to na przykład pacjentów w zespołem pomijania stronnego.