Współcześnie podkreśla się rolę zbiorowej skuteczności nauczycieli.
Jak się okazuje, wiara zespołu nauczycieli danej szkoły w sukces edukacyjny uczniów są ważnymi czynnikami warunkującymi jej sukces.
Czym jest zbiorowa skuteczność nauczycieli? W jaki sposób budować ją w szkole?
Szczególnie doba zdalnej edukacji udowodniła, że współpraca jest siłą sprawczą edukacyjnej zmiany, rozumianej jako pójście do przodu w kierunku rozwoju.
W Internecie jak grzyby po deszczu pojawiły się propozycje szkolnej, grup dyskusyjnych, forów na których nauczyciele wymieniali się doświadczeniami, dzielili problemami dnia codziennego oraz podnosili swoje kompetencje, szczególnie w zakresie nowoczesnych technologii.
Wzajemne wsparcie uczniów, nauczycieli, rodziców prowadzi do spójności celów edukacji uczniów, rozwiązuje pojawiające się problemy, rozwija poprzez informacje zwrotne.
Jak się okazuje Albert Badura już w latach 70 XX wieku przeprowadził badania, w których na pierwszym miejscu postawiona zostaje wiara w sukces grupy, jako ta prowadząca wszystkich w stronę sukcesu.
To właśnie on nazwał ten sposób postępowania ludzi „zbiorową skutecznością”.
Szkoła jest miejscem, w którym w szczególny sposób splatają się losy uczniów, nauczycieli, rodziców. Przekonanie o jedności celów, chęć podnoszenia wyników oraz wiara, że może być lepiej są siłą napędzającą rozwój placówek edukacyjnych.
John Hattie w książce „Widoczne uczenie się dla nauczycieli” umieszcza zbiorową skuteczność nauczycieli na liście czynników mających znaczący wpływ nauczenie się uczniów.
Okazuje się również, że zbiorowa skuteczność nauczycieli jest silnie spleciona z kulturą organizacyjną danej szkoły. Kulturę organizacyjną tworzy przede wszystkim zespół przekonań nauczycieli, uczniów, sposobów zachowywania się, sposobów podejścia do kwestii związanych z życiem szkolnym.
Postępy i osiągnięcia uczniów zależą od wiary nauczycieli.
Aby dziecko w siebie uwierzyło najpierw musi uwierzyć w niego nauczyciel i rodzic.
Głównym zadaniem szkoły jest przecież wychowanie do wartości oraz wspieranie rozwoju dziecka, który jest możliwy tylko i wyłącznie poprzez zapewnienie efektywnego uczenia się.
Zbiorowa skuteczność nauczycieli wpływa na osiągnięcia uczniów.
Od tego zależy podejście otwarte nauczycieli, polegające na wprowadzaniu innowacji pedagogicznych, eksperymentowaniu. Jeśli nauczyciele nie czują wsparcia w swoich kolegach i koleżankach, zamykają się w sobie ponieważ nie chcą być narażani na negatywne emocje. Odbija się to również na efektywności procesu edukacyjnego w klasie szkolnej.
Dobre relacje w gronie nauczycielskim polegające na otwartości, zaufaniu, szacunku oraz promowaniu wartości nauczania wpływają na zbiorową skuteczność nauczycieli.
Jedną z dróg poprawy zbiorowej efektywności nauczycieli jest wdrożenie do praktyki szkolnej oceniania kształtującego.
Zadanie to muszą z przekonaniem realizować wszyscy nauczyciele, a siła jego skuteczności musi być monitorowana w postaci port folio uczniowskich, czy zrealizowanych zadań.
Rola lidera.
Dyrektor ma ogromny wpływ na sposób komunikowania się w szkole. Postawienie na narrację o „efektywnym uczeniu się uczniów” sprawi, że kultura organizacyjna zacznie się zmieniać.
Dyrektor jest głosem, który postulować powinien przede wszystkim współpracę, sukces na miarę każdego ucznia, wspólne rozwiązywanie problemów i promowanie wartości „uczenia się.”
Dyrektor, który angażuje się w rozmowy z nauczycielami na temat „uczenia się uczniów” staje się członkiem zbiorowej skuteczności nauczycieli, aktywnie orędując zmianę.
Jak podnieść efekty uczenia się uczniów poprzez zbiorową skuteczność nauczycieli?
- Analizuj wspólnie z nauczycielami różnice między celami a postępami uczniów,
- Postaw na cele nauczania w kontekście osiągnięć uczniowskich,
- Promuj kulturę dialogu w kierunku postawy, że każdy z nas ma wpływ na osiągnięcia uczniów w klasie szkolnej,
- Zwracaj uwagę na potrzeby uczniowskie, ich zaplecze oraz możliwości,
- Buduj przestrzeń zaufania i współpracy,
W społecznościach szkolnych w których dominuje kultura wzajemnej współpracy, wsparcia łatwiej promowana jest wartość edukacji, która nie ma nic wspólnego z egzaminem, klasówką lub inną formą weryfikacji wiedzy uczniów.
Na podstawie: Sylwia Żmijewska-Kwiręg „ZBIOROWA SKUTECZNOŚĆ NAUCZYCIELI” oraz John Hattie ” Widoczne uczenie się dla nauczycieli”.