Inwentarz głosek sytemu języka polskie jest szeroki, a realizacja niektórych z nich trudna, wymagająca wielu umiejętności: oddechowych, motorycznych, słuchowych oraz realizacyjnych.
Dzisiaj opowiem o głoskach szczelinowych i zwarto- szczelinowych.
Spółgłoski zwarto- szczelinowe to specyficzna grupa głosek w obrębie tych, których wspólną cechą jest dentalizacja.
Istotą artykulacji tych głosek są dwa następujące po sobie układy artykulacyjne: najpierw następuje krótkie zwarcie narządów mownych, a potem szczelina.
Przyczyną zaburzonej realizacji głosek zwarto- szczelinowych może być brak autokontroli słuchowej oraz zaburzenia słuchu fonematycznego, polegające na niedostatecznym różnicowaniu głosek szczelinowych i zwarto szczelinowych u siebie i u otoczenia.
Ważną sprawą moje doświadczenie, która pokazuje, że wada ta zazwyczaj nie występuje samodzielnie, ale z wymową bezdźwięczną.
Postępowanie logopedyczne polega na odpowiednio skonstruowanym i przeprowadzonym etapie przygotowawczym, w trakcie którego skupiamy się na ćwiczeniach słuchowych, dodatkowo wprowadzamy obszerne ćwiczenia motoryczne w celu uzyskania prawidłowej realizacji głosek ć dź c dz cz dż.
Następnie przechodzimy do etapu wywołania głoski.
Zaczynamy od dźwięku c, przy zbliżonych siekaczach i lekkim uśmiechu lekko wymawiamy tttt….
Jeżeli pacjent ma z tym problem pomagamy mu przywiązując nitkę do dolnych siepaczów lub uwrażliwiając to miejsce artykulacyjne wykorzystując inną stymulację, np. szpatułkę logopedyczną. Ważne jest aby dźwięk t wymawiany był z koniuszkiem języka przy dolnych zębach. Następnie ćwiczymy tylko z zapamiętanym supełkiem, czyli miejscem artykulacyjnym, które istnieje w pamięci pacjenta.
Uzyskany dźwięk wprowadzamy do sylab, wyrazów, fraz i zdań. Wprowadzając uzyskany dźwięk do wyrazów, pamiętamy o odpowiednim doborze materiału językowego do ćwiczeń:
• (Ts)ebula
• (Ts )ukierek
• (Ts)ały
• (ts)cytryna
• No(ts)
• Ko(ts)
Pozostałe głoski zwarto szczelinowe powinny wyjść same przez powtórzenie.
Głoskę cz wywołujemy od tak zwanego t dziąsłowego, czyli t z miejscem artykulacji na wałku dziąsłowym.
Głoskę ć wywołujemy od ti, plus dentalizacja.
Często sprawdzam najpierw, która głoska dziecku najlepiej wychodzi i od niej właśnie zaczynam terapię logopedyczną.
Na zakończenie słów kilka na temat spółgłosek szczelinowych.
Spółgłoski szczelinowe to ś ź s z sz dż. Są one opozycją do głosek zwarto szczelinowych. Musimy się najpierw upewnić, czy dziecko słyszy różnicę między tymi dwoma grupami głosek.
Przedłużanie głosek zwarto szczelinowych csssss, czszszsz itd. Daje w efekcie głoski szczelinowe. Dziecko tą pierwszą zwarto- szczelinową powinno realizować coraz ciszej, a potem już tylko w myślach.
Jeżeli dziecko ma zaburzoną realizację głosek szczelinowych, to ważne są również ćwiczenia oddechowe. Wydech może być zbyt krótki i płytki, a koordynacja mówienia i oddychania to kluczowa umiejętność!
LOGOFUN to logopedyczny trening mowy, który w swojej formule zawiera wszystkie typy ćwiczeń logopedycznych: oddechowe, motoryczne, słuchowe oraz z głoską dzięki czemu oddziałuje kompleksowo i skutecznie!
Premiera LOFOFUN już jesienią 2019r! Zapraszam do zapisów i rezerwacji miejsca poprzez panel kontaktowy w zakładce kontakt!