Przed uczniami wyzwanie podjęcia nauki zdalnej, które wiąże się ze zmianami w sposobie organizowania procesu własnego uczenia się.
W obliczu zmiany zastanowić się trzeba nie tylko nad pracą uczniów w sieci, ale również nad sposobem uczenia nauczycieli.
Na co zwrócić szczególną uwagę w obliczu edukacyjnej zmiany?
W kontekście zmiany paradygmatu nauczania warto zastanowić się, jakie umiejętności będą potrzebne uczniom do samodzielnej nauki w domu?
Pomimo, że epizod zdalnej edukacji powtarza się i wszyscy mamy wrażenie déjà vu wirtualnej klasy, to nadal nie do końca jesteśmy przygotowani na ten rodzaj kształcenia uczniów.
Edukacja zdalna wymaga przede wszystkim refleksji ze strony nauczyciela.
Z jaką grupą uczniów pracuję, ile mają lat, czy proponowane aktywności online są w ich zasięgu możliwości intelektualnych?
To tylko niektóre palące kwestie efektywnej edukacji w sieci.
Każdy nauczyciel bez względu na poziom nauczania uczniów powinien uwzględnić w swoim procesie edukacyjnym 5 strategii dobrego nauczania i uczenia się.
Po pierwsze kluczowe jest nazwanie celów lekcji oraz wyjaśnienie ich uczniom wraz z precyzyjnym podaniem kryteriów sukcesu ucznia.
Po drugie starajmy się organizować w klasie dyskusje, zdawać pytania i zadania, w których uczniowie będą mogli przeprowadzić ewaluację własnego procesu uczenia się. Odpowiedź na pytanie czy i jak uczniowie się uczą jest znacząca w procesie mentalnym organizowania wiedzy uczniowskiej.
Po trzecie udzielanie przez nauczycieli informacji zwrotnej, dzięki którym będą oni mogli usytuować się na osi własnego postępu w nauce.
Po czwarte zwróćmy również uwagę na wspomaganie uczniów w zakresie bycia autorami własnego procesu uczenia się. Świadomość własnej nauki, jest podstawą budowania trwałych połączeń neuronalnych w umyśle człowieka i wpływa na motywację.
Po piąte zadbajmy o takie metody i formy pracy, które umożliwią uczniom wzajemne interakcje. Uczenie się od siebie nawzajem jest doskonałą formą nauki. Organizowani takich sytuacji edukacyjnych, w których uczniowie pracują razem, wzajemnie się oceniają, dają informacje zwrotną aktywizuje posiadaną wiedzę uczniów i umożliwia łączenie jej z nowym materiałem.
Postawy uczniowskie.
Nauczyciele nie tylko przekazują wiedzę zawartą w podręcznikach szkolną, ale również dbają obudowanie postaw uczniowskich i umiejętności.
Uczeń kompetentny to nie ten, który sprawnie odpowiada na zadane pytania z przerobionej partii materiału.
Uczeń kompetentny charakteryzuje się postawami, posiada umiejętności i wiedzą. To te trzy nieodłączne komponenty określać powinny każdego ucznia.
Jakie postawy sprzyjają kształceniu na odległość?
Przede wszystkim samoregulacja.
Budowanie postawy samoregulacji to wyzwanie dla nauczyciela i rodzica. Samoregulacja polega na tym, że dziecko samo potrafi sterować swoim procesem uczenia się i zachowania.
Kontrolowanie nauki skupia się wokół odpowiedzi na kluczowe pytania, co umiem, co jeszcze muszę się nauczyć, ile mi to zajmie czasu, jak zaplanuję i rozłożę swoją naukę, żeby przygotować się do lekcji?
Wielu uczniów doświadcza trudności w skupieniu uwagi oraz nie potrafi planować własnego uczenia się. Warto wprowadzić zasadę w domu, omawiania dnia. Dzięki temu będziemy budowali samoświadomość naszych dzieci w kategoriach zaplanowanych i zrealizowanych zadań.
Planowanie zadań w jednostkach czasowych.
W czasie edukacji domowej uczeń wykonuje często wiele zadań jednocześnie skacząc ze strony internetowej na inną. Spada nie tylko jego produktywność, ale przede wszystkim motywacja do pracy.
Budowanie świadomości czasu potrzebnego na konkretne zadania pomaga odnaleźć się dziecku w wielowymiarowej przestrzeni edukacyjnej w wirtualnej rzeczywistości.
Planer ucznia lub kalendarz pomaga sprawnie zaplanować i zrealizować zadania do wykonania w ciągu dnia.
Skupienie uwagi.
Wielu uczniów boryka się ze skupieniem uwagi. Brak bezpośredniego kontaktu z nauczycielem sprzyja tak zwanemu „wyłączaniu się”. Z drugiej strony nawet dorosłym osobom ciężko być ciągle w trybie czuwania.
Jak wspomóc nasze dzieci w skupieniu uwagi podczas edukacji zdalnej?
Przede wszystkim budujmy umiejętność pracy dziecka w danym czasie nad jednym zadaniem. Wielozadaniowość, wielowątkowość młodego pokolenia Polaków nie przyczyni się na pewno do efektywności.
Nauczycielu zadbaj o aktywizujące metody pracy na zajęciach, które będą angażowały wszystkich uczniów.
Przestrzenie wirtualnego dialogu uczniów.
Okres społecznej izolacji przyczynia się do złej kondycji psychicznej uczniów. Warto zadbać o budowanie relacji społecznych uczniów w cyfrowym świecie edukacji, na którą uczniowie są skazani.
Wymiana doświadczeń, praca nad wirtualnymi projektami, dyskusja przyczyni się do niwelowania niektórych przeszkód komunikacyjnych.
Uczenie się jest czynnością społeczną, która zyskuje poprzez wymianę doświadczeń oraz możliwość współpracy z innymi.
Warto stworzyć uczniom przestrzeń do wzajemnych interakcji w ramach lekcji online, ale również poza nimi. Możemy do tego wykorzystać aplikacje Teams, Google meet, czy zwykłe smsy i telefony.
Organizacja wirtualnego miejsca pracy.
Każdy nauczyciel musi również zadbać o uporządkowaną przestrzeń online do pracy uczniów. Chaos nie jest wskazany zwłaszcza, że uczniowie uczą się dopiero pracy w nowej formule zdalnej.
Aplikacja Teams sprzyja organizowaniu on linowej przestrzeni edukacyjnej. OneNote, fora, kanały sprzyjają wdrażaniu uczniów do efektywnej nauki poprzez organizację przestrzeni uczniów w sposób sprzyjający uczeniu się.
Poczucie sensu.
Bolączką współczesnej szkoły jest brak motywacji uczniów do nauki. Przyczyn tego stanu rzeczy jest bardzo wiele. Sytuacja rodzinna, postawy nauczycielskie i rodzicielskie, mało interesujący materiał do nauki to tylko niektóre.
Budowanie połączeń między tym co uczymy a realnym światem sprzyja motywowaniu uczniów. Motywujące jest również poczucie sensu, które przyświeca uczniowi pracującemu nad zadaniem.
Poczucie sensu łączy się również nierozerwalnie z sukcesem ucznia, pochwałą, dobrą oceną, czy przekazaniem konstruktywnej informacji zwrotnej.
Uczeń zmotywowany, wie, że może popełniać błędy na których się uczy i ma poczucie własnej wartości.
Docenianie uczniów, słuchanie tego, co mają do powiedzenia sprzyja edukacji zdalnej.
Czas, który na budowanie tych ważnych umiejętności poświęcimy zaowocuje w przyszłości.
Niech uważność na ucznia towarzyszy nam podczas organizowaniu wirtualnej edukacji.
Zasoby: https://osswiata.ceo.org.pl/2020/11/03/8-umiejetnosci-potrzebnych-uczniom-w-nauce-na-odleglosc/