Pisanie i czytanie to umiejętności, których podłoże leży w procesach neurologicznych umysłu ludzkiego. Dzięki zorganizowanej, usystematyzowanej oraz posiadającej określona strukturę aktywności psychicznej możliwa jest substancjalna realizacja języka.
Współczesna wiedza na temat funkcjonowania mózgu wiążę umiejętność czytania i pisania z lokalizacją ośrodków mowy w mózgu człowieka.
Ośrodek Brocka i Wernickiego to dwa główne ośrodki odpowiedzialne za odbieranie wypowiedzi słuchowej, przetwarzanie jej oraz za produkowanie tekstu.
Wraz z trudnościami w czytaniu i pisaniu występują zazwyczaj zaburzenia mowy i języka.
Przyczyną takich trudności są zazwyczaj zaburzenia słuchu fonematycznego, zaburzona lateralizacja oraz zaburzenia w realizowaniu głosek języka polskiego.
Wyrazy różnią się często jednym fonemem, jedną cechą dystynktywną, na przykład miękkością, czy miejscem artykulacji: palma- plama, lisek- listek, tutaj akurat mylna może okazać się również liczba fonemów!
Niezastąpiona w badaniu trudności w czytaniu i pisaniu okazuje się historyjka obrazkowa.
Po pierwsze sprawdzamy jak kształtuje się umiejętność myślenia przyczynowo- skutkowego?
W analizie takiej historyjki sprawdzić możemy również zasób słownikowy oraz lateralizację. U dzieci z zaburzeniami lateralizacji obserwujemy odwrócony kierunek układania historyjki.
Podczas opowiadania przez dziecko historyjki obrazkowej zwracamy uwagę na poprawność artykulacyjną oraz gramatyczną, a więc fleksję, składnię i leksykę.
Jako rodzice wsłuchajmy się również w sposób prowadzenia narracji przez nasze dziecko. Poszukajmy odpowiedzi, czy nasza pociecha, wychowanek, tworzy zdania proste, czy rozwinięte, pojedyncze, czy złożone? Jakich słów używa, czy jego zasób słownikowy jest bogaty, czy raczej ubogi?
Poprośmy dziecko o zatytułowanie historyjki obrazkowej. Jeśli potrafi nadać trafny tytuł to jest to przejaw prawidłowego rozwoju myślenia.
Zapraszam w tym miejscu do zapoznania się z moim najnowszym e- bookiem „Jak myśli Twoje dziecko?”
To wartościowa pozycja, która mówi o kolejnych stadiach rozwoju myślenia u dziecka według J. Piageta. W celu uzyskania większej ilości informacji na temat e- booka napisz do mnie w panelu kontaktowym.
Adekwatne nadanie tytułu historyjce obrazkowej z pozoru proste i niepozorne, świadczy o rozwiniętych procesach myślowych, takich jak uogólnianie, abstrahowanie, wnioskowanie! To istotna sprawa!
Równie ważna jest warstwa suprasegmentalna. Robienie długich pauz, wolne tempo mówienia, uchylona buzia, a więc nosowe zabarwienie mówienia może świadczyć o problemach w przetwarzaniu słuchowym lub laryngologicznych.
Kolejnym elementem, który należy wziąć pod uwagę jest tworzenie i zapisywanie zdań.
PISANIE TWÓRCZE
Od opowiadania historyjki obrazkowej przechodzimy do pisania. To doskonałą i naturalna okazja ku temu. Prosimy dziecko o dokonanie wyboru obrazka, który mu się najbardziej podoba oraz o ułożenie zdania z tym obrazkiem i zapisanie go.
Podczas pisania obserwujemy mowę ciała. To znaczące sygnały, które mówią o wzmożonym, bądź obniżonym napięciu mięśniowym. Jeśli dziecko przesuwa cały tułów podczas pisania to znaczy, że nie opanował w pełni koordynacji wzrokowej. Zwróć również uwagę na postawę, czy dziecko zbyt mocno nie pochyla głowy i tułowia!
Istotne będzie również znalezienie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób trzyma narzędzie kreślarskie? Jak układa palce i dłoń? Niewłaściwe trzymanie pióra może utrudniać czynność pisania. W której ręce trzyma narzędzie do pisania oraz czy w trakcie pisania nie przekłada z ręki do ręki?
W jaki sposób układa kartkę na której pisze? Równolegle, czy pod kątem? Jeśli dziecko jest leworęczne to jest wskazanie do trzymania kartki bokiem. Jak zachowuje się ręka wiodąca przy czynności pisania i druga ręka towarzysząca, czy przytrzymuje zeszyt?
Tempo pisania wolne, szybkie? Czy głoskuje? Czy w trakcie pisania występują pauzy przerwy i z czego one wynikają?
Pisanie twórcze to ni mniej, ni więcej jak umiejętność poprawnego redagowania własnych myśli z pamięci na wybrany bądź zadany temat.
Pisanie ze słuchu dotyczy dyktanda, a więc tekstu do zapisanie, który dyktowany jest przez nauczyciela, rodzica, opiekuna.
Pisanie z pamięci wzrokowej to umiejętność poprawnego przepisywania zdań z kartki, tablicy lub innego nośnika tekstu.
Pisanie z pamięci słuchowej to umiejętność odtworzenia na piśmie tekstu znanego wierszyka lub piosenki, rymowanki bądź przysłowia, modlitwy lub innego krótkiego tekstu, które Twoje dziecka zna na pamięć.
Ważne, aby podczas pracy dziecka poczynić obserwacje dotyczące kluczowych kwestii, na przykład pojemności pamięci krótkotrwałej, popełnianych błędów, zapisu w liniaturze, nacisku narzędzia kreślarskiego na kartkę oraz innych kluczowych kwestii- symptomów zaburzeń czynności pisania.