Organizacja kształcenia na odległość uczniów to wyzwanie dla wielu dyrektorów szkół.
Ramy prawne określone w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty budują często wrażenie zbyt wielu wymagań dla nauczyciela i szkoły.
Odnieść się należy do wielu aspektów, które są ważne dla efektywnej nauki zdalnej.
Co należy uwzględnić w zakresie organizacji nauki zdalnej i do jakich kwestii związanym z kształceniem na odległość należy się odnieść?
W tym artykule odniesiemy się do kwestii dostępności sprzętu, technologii informacyjno- komunikacyjnych wykorzystywanych do edukacji zdalnej oraz bezpieczeństwa uczniów w sieci.
Dostęp do infrastruktury informatycznej.
Informacje na temat dostępu do infrastruktury informatycznej, oprogramowania i Internetu, które umożliwiają interakcję pomiędzy uczniami a nauczycielami można ustalić na podstawie informacji zwrotnej od rodziców, wychowawców przed rozpoczęciem przez uczniów edukacji zdalnej.
Zebrania z rodzicami, podczas których podejmuje się kwestie związane z dostępem do sprzętu będą równie cennym źródłem informacji. NA zebraniach z rodzicami wychowawcy klas powinni poinformować rodziców o możliwości wypożyczenia sprzętu do kształcenia na odległość ze szkoły ( protokoły z zebrań z rodzicami wychowawców klas).
Dodatkowo informacje na temat takiej możliwości zamieścić można na stronie internetowej szkoły. Do tej informacji warto załączyć wymagane dokumenty, np. regulamin wypożyczania sprzętu, wniosek o jego użyczenie.
Ewaluacja zasobów sprzętowych szkoły oraz pozyskanie nowego sprzętu.
Przy współpracy z Organem Prowadzącym szkołę można pozyskać sprzęt do edukacji zdalnej. Umożliwiały to m.in. programy ministerialne „Zdalna szkoła” i „Zdalna Szkoła+”. Sprzęt wypożyczyć można uczniom dla potrzeb realizacji kształcenia na odległość.
W trakcie edukacji zdalnej wychowawcy klas w porozumieniu z dyrektorem szkoły na bieżąco mogą monitorować sytuację uczniów w domu w zakresie dostępności do Internetu, pracy na sprzęcie komputerowym, który umożliwia realizację lekcji online i ćwiczeń interaktywnych. W tym zakresie warto się wesprzeć krótką ankietą dla rodziców i uczniów. Taką ankietę przeprowadzić może również dyrektor szkoły. Wszyscy rodzice uczniów deklarowali dostępność do sprzętu, oprogramowania i Internetu. Sukcesem będzie, jeśli dyrektor szkoły przeprowadzi ankietę online dla nauczycieli, w której 100% wychowawców klas zadeklaruje, że wszyscy uczniowie mają dostęp do infrastruktury informatycznej, oprogramowania i Internetu do celów komunikacji podczas edukacji zdalnej.
Informacje te pozyskiwać można od rodziców na podstawie mailingu z wychowawcą, telefonów od rodziców oraz zapytań wychowawców poszczególnych klas, kierowanych do rodzin, które mogłyby ewentualnie potrzebować wsparcia.
Technologie informacyjno- komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji zajęć.
Przed przystąpieniem do realizacji podstawy programowej z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość warto zorganizować posiedzenie Rady Pedagogicznej na którym można ustalić we współpracy z nauczycielami technologie informacyjno- komunikacyjne wykorzystywane przez nauczycieli do realizacji zajęć. Odpowiednie zapisy dotyczące ustaleń znalazły odzwierciedlenie w zarządzeniu dyrektora szkoły organizującym pracę zdalną.
W protokole Rady Pedagogicznej znaleźć muszą odzwierciedlenie zapisy dotyczące technologii informacyjno- komunikacyjnej. W szczególności ustalić należy, że do realizacji zajęć wykorzystywana będzie w szkole przez wszystkich nauczycieli np. platforma MS Teams, którą szkoła dysponowała i która stworzona została w szkole dla potrzeb kształcenia na odległość. Nauczyciele muszą mieć również możliwość wniesienia swoich uwag, propozycji rozwiązań do organizacji kształcenia na odległość.
Warto również zaplanować i przeprowadzić wspomaganie Rady Pedagogicznej w zakresie wykorzystania technologii informacyjno- komunikacyjnej w kształceniu na odległość. Na przykład pierwsze szkolenia z obsługi aplikacji MS Teams we współpracy z instytucjami wspomagającymi pracę szkoły, np. cetra doskonalenia nauczycieli, biblioteki, urzędy.
W sprawozdaniach podsumowujących pracę nauczycieli warto zwrócić uwagę na wnioski i rekomendacje odnośnie narzędzi, metod i from kształcenia na odległość. Istotna jest również opinia nauczycieli, rodziców, uczniów odnośnie narzędzi informatycznych używanych w szkole.
Szkolenia te odbywają się w ramach wspomagania pracy szkoły, ewaluacja pracy szkoły w zakresie podniesienia kompetencji nauczycielskich i uczniowskich co do obsługi aplikacji MS Teams, będzie ważnym wskaźnikiem mierzenia efektów kształcenia na odległość przede wszystkim w zakresie wykorzystania różnych modalności platformy, podniesienia bezpieczeństwa podczas organizacji lekcji zdalnych w zakresie większej kontroli nad organizowanymi spotkaniami.
W większości szkół do komunikacji uczniów, rodziców, nauczycieli i dyrekcji szkoły wdrożono e- dziennik. Za pomocą dziennika rodzice są bezpośrednio informowani o postępach uczniów w nauce, sprawdzianach, pracach domowych. Za jego pomocą monitorowana jest również frekwencja uczniów na zajęciach zdalnych oraz przekazywane są bieżące informacje na temat pracy szkoły.
Zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach zdalnych.
W tej kwestii warto wprowadzić w porozumieniu z Radą Rodziców i Radą Pedagogiczną Regulamin edukacji zdalnej, w którym zostaną określone zasady bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach. Regulamin ten należy poddać ewaluacji np. na posiedzeniu Rady Pedagogicznej, czy na lekcjach wychowawczych. Powinien on być zaopiniowany pozytywnie przez społeczność szkolną.
Ciągła potrzeba podnoszenia poziomu bezpieczeństwa w szkole.
Istnieje permanentna potrzeba edukacji w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz podnoszenia jego poziomu.
Ze względu na ciągłą potrzebę podnoszenia poziomu cyberbezpieczeństwa organizuje się w szkołach szkolenia i przeprowadza się projekty edukacyjne dla uczniów, np. „Przystań w sieci”. W ramach realizacji zadań wynikających z Programu Wychowawczo- Profilaktycznego odbywają się zajęcia prowadzone przez psychologa i pedagoga szkolnego.
Dla rodziców prowadzić można systematycznie prowadzono kampanię edukacyjną na stronie szkoły m.in. „Uważni rodzice”, „Wspólnie odkrywamy cyfrowy świat. Bezpiecznie”, „Bezpieczeństwo w Internecie”. Wszystkie działania profilaktyczne szkoły zawarte są w sprawozdaniu psychologa i pedagoga szkolnego.”