Rozwijanie postaw kreatywnych i proinnowacyjnych to ważny element realizacji podstawy programowej na wszystkich szczeblach edukacji.
Współczesny świat wymaga od nas pomysłowości, rozwiązywania problemów, kreowania rzeczywistości w każdej sekundzie naszego istnienia.
W ciąż jednak słowo kreatywny budzi w nauczycielach i uczniach mieszane uczucia błahostki oraz szumnego określnika niedoścignionego ideału.
Czy tak powinno być? I dlaczego w szkole tak mało jest kreatywności uczniów i nauczycieli?
Co znaczy bycie kreatywnym?
Definicji kreatywności jest wiele, tak wiele jak ziaren piasku na wakacyjnej plaży. Każdy może dorzucić swoje ziarenko do kompletności określnika.
Działamy i myślimy kreatywnie, to znaczy autentycznie, nieszablonowo, czasem przewrotnie i rewolucyjnie, a przede wszystkim świeżo, nietypowo i niekonwencjonalnie.
Słowo kreatywnie nie dotyczy tylko i wyłącznie sposobów naszego działania, ale również wytworów naszej pracy, nauki. Dzięki kreatywnym działaniom ludzi wymyślona została żarówka, maszyna do pisania, wreszcie komputer i cały czas zmierzamy w kierunku odkrywania nowych urządzeń, usług, tworzymy teorie, testujemy start upy.
Rzeczy, idee, metody naszego działania, narzędzia, urządzenia to tylko niektóre ze sposobów generowania kreatywnych myśli każdego człowieka.
Człowiek jest z natury kreatywny.
To konieczność wymuszona rozwojem, ewolucją ludzkiego gatunku działającego w niedoskonałych warunkach środowiska.
Z pośród skończonej liczby zasobów naturalnych, materialnych i duchowych stworzymy nieskończenie wiele rozwiązań, w zależności od chwili, sytuacji oraz potrzeb ludzkich.
Każdy człowiek jest kreatywny na swój własny indywidualny sposób. Dzieje się tak, gdyż posiadamy sobie właściwy potencjał intelektualny, charakter, emocje, dysponujemy różnymi doświadczeniami życiowymi, przepuszczamy wiedzę przez nasz własny indywidualny umysłowy filtr.
Kreatywność nie jest zatem zastrzeżonym znakiem towarowym. Każdy może definiować ją na swój własny indywidualny sposób, dołączając do tej definicji własną intuicję, emocje, wyobraźnię.
Otwarty umysł.
Bycie otwartym, tolerancyjnym oraz wrażliwym na problemy niewątpliwie sprzyja rozwijaniu postaw kreatywnych.
Współcześnie w ofertach pracy generowanych przez nowoczesne firmy często pojawia się pojecie tak zwanego „bycia mobilnym”.
Nie znaczy to wcale, że musimy mieć skuter lub inny środek lokomocji, by o wyznaczonej poprze stawić się w pracy.
Chodzi tu raczej o pewien rodzaj przystosowania się do nowych sytuacji, sprostaniu wyzwaniom, czy gotowości na rozwiązywanie problemów.
Szybka reakcja na zmianę to syndrom współczesności.
Bycie mobilnym, to znaczy umiejętna adaptacja do zmieniających się warunków życia i pracy człowieka XXI wieku. To również pseudonim słowa kreatywny.
Każdy nauczyciel życzyłby sobie twórczej postawy swoich uczniów. Każdy dyrektor chciałby pracować z twórczymi nauczycielami, których głowy pełne są kreatywnych pomysłów na wartościowe działania w szkole.
Rozwój kreatywności zależy od człowieka, równie wiele od środowiska, w którym się uczy i wychowuje. Zdolności, inteligencja, charakter są niezmienne, nie mniej jednak zasobne w bodźce środowisko skutecznie wspomóc może lub ograniczyć rozwój kreatywnej postawy uczniów.
Istotny jest również indywidualny styl twojego poznania.
Teresa Amabile stoi na stanowisku, że ludzie uporządkowani działają ewoluując wdrożone rozwiązania i pomysły, po prostu rozwijają je, natomiast ci bardziej chaotyczni dochodzą do rozwiązań rewolucyjnych.
Nasz sposób działania determinuje współpracę w grupie. Tolerancja dla własnego stylu pracy otwiera szansę na zwiększoną motywacje, a tym samym rozwój poprzez innowację.
Dywergencja kontra konwergencja.
W kontekście kreatywnym pojawiają się pojęcia myślenia dywergencyjnego w opozycji do myślenia konwergencyjnego.
Dzięki myśleniu dywergencyjnemu generowane są nowe pomysły i rozwiązania dla starej rzeczywistości. To myślenie kreatywne i twórcze.
Dobrze, że mamy wątpliwości.
Dysonans poznawczy prowadzi do rozwoju.
Myślenie konwergencyjne to inaczej myślenie krytyczne, logiczne. Charakteryzuje się umiejętnością wyszukiwania faktów oraz ich analizowaniu.
Te dwa z goła odmienne sposoby myślenia w rzeczywistości uzupełniają się wzajemnie. Są również niezastąpione w twórczym procesie rozwiązywania problemów.
Literatura:
D. Janczak, M. Grześlak: „Rozwijanie kreatywności i postaw proinnowacyjnych uczniów z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.”