Proces uczenia się przedstawiany jest przez Danutę Sternę w formie metaforycznej, jako luka.
To obrazowe przedstawienie pozycji wyjściowej ucznia oraz miejsca, do które może dotrzeć w procesie uczenia się.
Wszystko, co znajduje się pomiędzy tymi dwoma punktami jest luką, a więc procesem uczenia się uczniów zorganizowanym podczas lekcji w szkole.
Zdefiniujmy zatem kluczowe momenty w procesie uczenia się uczniów.
Pojęcie luki zaproponowała w swoim artykule Pani Danuta Sterna.
Luka w procesie uczenia się uczniów odgrywa bardzo ważną rolę.
To od jej wypełnienia poprzez proces mentalny zależy sukces edukacyjny każdego ucznia.
To nauczyciele określają w procesie edukacyjnym cele uczenia się oraz kryteria sukcesu ucznia. Planując lekcje zaangażowani belfrowie stawiają pytania kluczowe, m.in. gdzie obecnie znajduje się mój uczeń? Jakie stawiam mu wymagania, a więc gdzie chciałbym, żeby się znajdował po zakończonej lekcji, czy cyklu lekcji na dany temat?
Start.
Na początku każdego działu, który omawiamy w ramach realizacji podstawy programowej warto określić punkt zero dla naszych uczniów.
Odpowiedź na pytanie, gdzie znajdują się moi uczniowie, jest kluczowa dla efektywnego planowania procesu edukacyjnego?
Start lekcji to również wielorakie aktywności uczniów, które aktywują posiadaną przez nich wiedzę, często nieuświadomioną.
Odwołanie się nauczyciela do wcześniejszych doświadczeń edukacyjnych uczniów, pomaga w uczeniu się. Istniejące ślady pamięciowe łatwo nawiązują nowe połączenia synaptyczne w kontekście nowo wprowadzonego materiału.
Wypełnianie luki.
To nic innego jak rozwiązywanie przez uczniów zadań, które umożliwiają zrozumienie im przerabianego materiału.
Proces ten może mieć formę zadań wymagających zastosowania nowej wiedzy w praktyce lub też podejmowania innych aktywności mentalnych, np. klasyfikowanie, porównywanie, wnioskowanie.
Ten etap opiera się przede wszystkim na głębokim przetwarzaniu wiedzy przez uczniów, co aktywuje procesy myślowe i wpływa na efektywne uczenie się.
Informacja zwrotna ze strony nauczyciela odgrywa istotną rolę w pokonywaniu luki.
Nauczyciele na etapie prowadzenia lekcji powinni pozyskiwać od uczniów informacje zwrotne, czy wszystko jest dla nich jasne i zrozumiałe.
Stałe monitorowanie pracy uczniów może odbywać się m.in. poprzez samoocenę uczniowską, poprawianie błędów, czy pytania nauczyciela.
Informacja zwrotna jest skuteczna jeśli angażuje ucznia do pracy w zakresie własnego procesu uczenia się.
Warto zwrócić uwagę również na samodzielność uczniów przy dokonywaniu korekty własnej pracy. W swoim artykule Danuta Sterna wskazuje wręcz na propozycje padające ze strony uczniów w zakresie poprawy pracy.
Osiągniecie celów edukacyjnych.
W metaforze luki na końcu procesu edukacyjnego znajduje się odpowiedź na pytanie, czy zakładane przez nauczyciela cele edukacyjne zostały osiągnięte?
Warto odnieść się do kryteriów sukcesu na koniec lekcji. Pomocne będą tutaj pytania kierowane w stronę uczniów, mapy myśli, niedokończone zdania i inne techniki służące podsumowaniu lekcji.
Na podstawie: Danuta Sterna „ Metafora Luki”. Materiał ze studiów podyplomowych Liderów Oświaty.