Jeśli dziecko nie mówi w ogóle jest to objawem, a nie rozpoznaniem specyficznych zaburzeń w rozwoju języka!
Przyczyny mogą być zróżnicowane. Do najczęstszych należą niedosłuch, upośledzenie umysłowe, autyzm, afazja dziecięca lub alalia. Nie stawiajmy diagnozy, zanim nie dotrzemy do przyczyn i rozpoznania takiego stanu rzeczy!
Wyróżnia się następujące zaburzenia języka:
AFAZJA ROZWOJOWA
ALALIA
NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI
OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY
NIEMOTA, SŁUCHONIEMOTA
PROSTY OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY
Co to znaczy, że dziecko nie mówi?
Oznacza to, że nie nabywa stosownych kompetencji językowych w określonym czasie. Wiek rozwojowy funkcji rozwojowych jest niższy od wieku życia!
UWAGA! Pobierz darmowy e-book- https://kreatywnaakademia.pl/e-book/
Alalia to zaburzenie mowy i języka u dzieci. Występują sprzeczności co do terminologii oraz ontogenezy tego zjawiska. Jedna z nich dotyczy mózgowej organizacji języka, podczas gdy inna mówi o niedokształceniu mowy o typie afazji.
Alalia według L. Kaczmarka dotyczy zniekształcenia formy językowej i jest to niedokształcenie mowy u dziecka o różnym podłożu np. genetycznym, czy wynikającym z uszkodzenia OUN.
Inne definicje mówią o opóźnionym przyswajaniu języka przez dziecko na skutek opóźnionego wykształcenia się funkcji pewnych struktur mózgowych. Są to również zmiany wynikające z wolniejszego dojrzewania struktur mózgowych.
Według S. Grabiasa alalia zaliczana jest do grupy zaburzeń związanych z niewykształconymi sprawnościami percepcyjnymi. Kompetencje językowe nie wykształcają się w ogóle lub wykształcają się w stopniu niewystarczającym do prawidłowej realizacji wypowiedzi.
MÓZGOWA ORGANIZACJA MOWY
Półkule mózgowe są preferencyjne, jeśli chodzi o rozwój języka i mowy. Specjalizacja półkul mózgowych nie ma jednak jednorodnego charakteru. Ośrodki mowy mieszczą się zazwyczaj w lewej półkuli u osób praworęcznych. Przypuszcza się, że osoby praworęczne mogą mieć zlokalizowane ośrodki mowy w prawej półkuli. Nie jest to jednak regułą.
Prawidłowy rozwój mowy i języka to nie mniej jednak integracja i współdziałanie, które warunkują obie półkule mózgowe.
Genetyka wskazuje na to, że pewne widoczne predyspozycje do opóźnionego rozwoju mowy widoczne są u taty, dziadka, dotyczy to ok. 30% populacji w linii męskiej.
Badania nad genotypem ludzkim wskazują na tak zwany gen FOXP 2- GEN MOWY. Znajduje się on w 7 chromosomie genotypu człowieka. Warunkuje on również rozwój struktur korowych odpowiedzialnych za czynności językowe.
Wiele różnych genów powoduje zaburzenia!
ZABURZENIE MOWY O TYPIE AFAZJI
To specyficzne zaburzenie mowy u dzieci polegające na trwałych deficytach językowych. Przy odpowiedniej stymulacji i terapii możliwe jest odzyskanie zaburzonych funkcji. Ma ona zazwyczaj charakter wrodzony lub nabyty we wczesnym okresie rozwoju dziecka. Czynniki patogenne nie są jednak zawsze możliwe do ustalenia. Objawami tego zaburzenia mogą być m.in. całkowity brak rozwoju mowy, opóźnienie rozwoju języka lub częściowa utrata opanowanych już zdolności językowych.
Zwróć uwagę na to czy dziecko przejawia zaburzenia rozwojowe, czy nabyte. W tym celu udaj się do logopedy, który na podstawie badania będzie mógł postawić diagnozę co do etiologii zaburzeń. Kryterium podziału stanowi tutaj czas!
Jeśli dziecko posiada rozwojowe zaburzenia, to znaczy, że czynnik patogenny prowadzi do niedokształcenia mowy i języka. Dysfunkcja występuje zazwyczaj na etapie integracji funkcji językowych, które warunkują prawidłowy rozwój języka. Czynnik ten obecny jest zazwyczaj do 12 miesiąca życia dziecka.
W przypadku nabytych zaburzeń mowy czynnik patogenny prowadzi do utraty zdolności posługiwania się językiem, pomimo, iż dziecko posiada zdrowe podstawy rozwoju językowego. Czynnik ten występuje zazwyczaj u dzieci po 6-7 roku życia, czyli po tak zwanym okresie krytycznym dla rozwoju mowy .
Specyficzne zaburzenia rozwoju języka dotyczą niewłaściwego przyswajania mowy i języka u dzieci u których nie rozpoznano uszkodzenia w budowie mózgu, deprywacji słuchowej, upośledzenia umysłowego lub upośledzenia zdolności uczenia się. Bardzo ważny jest fakt, że dziecko nie zostało pozbawione kontaktu z otoczeniem.
Do podstawowych objawów należy OPÓŹNIONY START MOWY. Może on występować z deficytami innych funkcji psychicznych w zakresie myślenia, pamięci, czy zachowanie typu Horstummheit- dziecko posiada trudności w odbiorze mowy pomimo sprawnego słuchu fizycznego.