Wszystko, co postrzegamy poprzez zmysły, ma w naszym umyśle swoją reprezentacje.
Są to reprezentacje neuronowe.
Stałe przeobrażania naszego umysłu w wyniku zdobywanych doświadczeń to właśnie jego neuroplastyczność, inaczej uczenie się.
Dzięki emocjonalnym doświadczeniom mózg pobudzany jest do ciągłej przebudowy własnych map poznawczych.
Reprezentacja to neuron, do którego docierają odpowiednio silne połączenia synaptyczne.
Jeśli na wejściu pojawi odpowiednio silny bodziec, to neuron zostanie pobudzony.
Zarówno zdarzenia, jak i zasady mają swoje reprezentacje mózgowe. Wszystkie aspekty świata są w nas reprezentowane.
Wyobrażenia dotyczą sytuacji, kiedy mogę zamknąć oczy i bez trudu sobie wyobrazić np. jabłko.
Wyobrażenie to wewnętrzna reprezentacja świata zewnętrznego w naszym umyśle.
Reprezentacje neuronowe dotyczą nie tylko umiejętności, rzeczy, osób, ale również wartości, czy wzorów komunikacji. Kształt tych reprezentacji jest różny u każdego człowieka. Zależy on bowiem o siły synaps na neuronach. Reprezentacje tworzone są przez wiele neuronów. Neurony nigdy nie tworzą wyobrażeń w pojedynkę.
Grupa neuronów biorąca udział w tworzeniu reprezentacji nazywa się populacją neuronów.
Reprezentacje nie istnieją w jednym neuronie, np. wyobrażenie jabłka uaktywnia neurony pierwszorzędowe w korze wzrokowej odpowiedzialne za barwę, ale również neurony w korze słuchowej, odpowiedzialne za dźwięk ugryzienia tego przepysznego owocu.
Istnieją neurony odpowiedzialne za barwy, zapachy, dźwięki, ale również kategorie i zasady.
Mózg przyporządkowuje obiekty do kategorii.
W korze czołowej znajdują się również neurony zasad. Współpraca pomiędzy płatem skroniowym a płatem czołowym odpowiedzialna jest za zasady i kategorie.
Mózg jest niezwykle plastyczny.
Właściwie dopasowuje się do zmieniających się warunków przez całe życie. To właśnie doświadczenia człowieka czynią nas wyjątkowymi istotami.
W 2000 roku psychiatra Eric Kandel otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie, że siła połączeń synaptycznych jest podstawą uczenia się.
Neurony kory wzbudzają się zawsze, gdy narządy zmysłów podają określoną informację wejściową. Neurony poukładane są w określonym porządku, a nie byle jak.
Mapy poznawcze, mapy korowe, które powstają w wyniku przetwarzania bodźców wejściowych np. w korze wzrokowej pierwszorzędowej to skwapliwie poukładane neurony wraz z synapsami, które tworzą konkretne wyobrażenia.
Wraz ze zdobywaniem doświadczeń mapy korowe ulegają przeobrażeniom- nazywamy to zjawisko NEUROPLASTYCZNOŚĆ.
Posiadamy na przykład mapy dźwięków w naszym umyśle, które umożliwiają nam rozumienie języka. W korze pierwszorzędowej prawidłowo identyfikujemy częstotliwości dźwięków, które docierają do nas ze środowiska.
Aby rozumieć mowę, to jednak nie wystarczy. W obszarach korowych wyższego rzędu następuje identyfikacja częstotliwości dźwięków mowy oraz ich kolejności- powstają tak zwane reprezentacje fonemowe. Z fonemów tworzymy wyrazy i ich znaczenia. Dzięki procesowi analizy i syntezy rozumiemy mowę.
Istnieją w umyśle mapy czuciowe dla różnych modalności zmysłowych.
Umiejętność posługiwania się liczbami i umiejętność posługiwania się literami zlokalizowane są w różnych częściach kory.
Podczas czytania używamy liter, a podczas liczenia liczb, więc ma to sens. Osoby, które w swojej pracy muszą na przykład jednocześnie przetwarzać i litery i cyfry najprawdopodobniej wytworzą takie właśnie reprezentacje map poznawczych, które to umożliwią.
Kora mózgowa tworzy mapy poznawcze na podstawie doświadczenia.
Mapy te współdziałają ze sobą podczas wykonywania czynności m.in. takich jak liczenie, mówienie, śpiewanie, malowanie. W umyśle istnieje kilkaset map poznawczych. Informacje przetwarzamy dwukierunkowo.
Mózg ulega stałym przeobrażeniom zależnym od doświadczeń człowieka. Wytwarzane są nowe połączenia nerwowe, które budują mózg człowieka.
Literatura:
M. Spitzer: ” Jak uczy się mózg?”