Podstawą edukacji jest nie tylko wiedza i umiejętności, ale przede wszystkim relacje.
Wiemy o tym dobrze, pomimo to zwłaszcza po okresie zdalnej edukacji obserwujemy, że supeł braku relacji w szkole coraz bardziej staje się ciasny.
Jak temu zapobiec? I na czym polega sztuka budowania relacji w klasie szkolnej?
Kompetencje nauczycieli
Podstawową rolą każdej szkoły jest pomaganie dzieciom w ich edukacyjnej drodze.
Wciąż jednak w wielu systemach edukacyjnych w Europie i na świecie kompetencje akademickie nauczycieli stawiane są na pierwszym miejscu.
Okazuje się, że równie ważne są kompetencje dydaktyczne, przywódcze, a przede wszystkim budowanie relacji w klasie szkolnej.
Współczesna edukacja uczniów zakłada komunikację na równej płaszczyźnie wszystkich podmiotów życia szkolnego.
Praca na wartościach, oparta na wzajemnym zaufaniu i szacunku buduje podwaliny uczenia się.
Uczeń A4
Pomimo humanizmu edukacyjnego oraz nowoczesnych nurtów psychologicznych, m.in. psychologii pozytywnej, wciąż uczeń jest formatowany do rozmiaru A4.
Pojawia się wiele pomysłów na promowanie różnorodności takich jak edukacja włączająca, szkoły demokratyczne oraz inne alternatywne nurty edukacji. Są one jednak kwiatem paproci, który znaleźć jest bardzo trudno.
Masowa szkoła nadaje się tak naprawdę dla uczniów cichych i pokornych. Ci hałaśliwi i głośno wyrażający swoje zdanie nie mają szansy na sukces w formacie A4.
Okazuje się jednak, że właśnie w grupie uczniów pozornie nie sprawiających trudności najczęściej pojawiają się problemy emocjonalne.
Jak pomagać uczniom bez przekraczania humanitarnych granic?
Po pierwsze potrzebujemy kompetentnych pedagogów w budowaniu relacji.
Kompetencje w zakresie budowania relacji są podstawą więzi klasowych z uczniami. Więź oparta na emocjach stwarza podwaliny pod edukację oraz wychowanie. Proces ten wymaga jednak kompetentnych pedagogów, którzy pokierują klasami.
Jak budować relację?
Poprzez partycypację.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której przewinienie ucznia rozwiązywane jest od razu odgórnie poprzez wysłanie go na dywanik do dyrektora szkoły.
Współuczestniczenie wychowawcy w procesie pracy nad błędem stanowi podstawę wychowania.
Poprzez akceptację emocji ucznia.
Nauczyciel traktujący poważnie uczucia i myśli ucznia daje mu szansę na rozwój.
Dialog
Podczas tradycyjnego dnia szkolnego uczniowie i nauczyciele realizują zajęcia lekcyjne.
Ile czasu rozmawiają ze swoimi uczniami?
Tak pozornie błahe pytanie jest zaproszeniem do refleksji.
Warto zwrócić uwagę na język dialogu z dzieckiem. Język osobisty, który opisuje siebie i swoje stany emocjonalne w zakresie stosunku do różnych zdarzeń daje podstawę do budowania poprawnych relacji dorosłych i dzieci.
Prowadzenie dialogu jest sztuką, która współcześnie przestała być podlewana.
Otwartość i ciekawość dorosłego inicjuje szczerą rozmowę i buduje poczucie wartości dziecka.
Należy zatem przeciąć gordyjski węzeł braku zaufania i otworzyć na naturalną ciekawość każdym uczniem.
Literatura: Jesper Juul „Kryzys szkoły”.