Czy popędliwy i żywiołowy charakter Twojego dziecka to już ADHD?
Często słyszę wiele uogólnień na temat niecierpliwych charakterów dziecięcych, rzekomego ADHD.
Nie każdy deficyt uwagi u dziecka lub temperamentny charakter nosi znamiona ADHD.
Spróbujmy zatem prześledzić krótką historię ADHD, diagnozowanie oraz rozwiać wszelkie wątpliwości i spekulację wokół.
Czym jest ADHD?
Diagnoza ADHD obejmuje zespół nadpobudliwości dziecka z deficytem uwagi.
Do objawów należy niepokój ruchowy, niemożność skupienia się, wiercenie się, impulsywność, łatwe rozpraszanie się.
W ostatnich latach wokół problemu dzieci z tak zwanym ADHD narosło wiele kontrowersji dotyczącej samej diagnozy, leczenia farmakologicznego oraz zasadności takiej diagnozy u dzieci.
Pracując w szkole często obserwuję zachowania dzieci posiadających diagnozę ADHD oraz innych, które takiej diagnozy nie posiadają. W wielu aspektach dotyczących ich funkcjonowania rozbieżności jest bardzo wiele.
Trochę historii.
Tak naprawdę nadpobudliwość dziecięca ma tyle lat, ile lat ma ludzkość na ziemi.
Od zawsze wśród dziecięcych charakterów szczególną uwagę wzbudzały te silne, rzec by można nawet dzikie, gwałtowne niczym huragan.
Dopiero w ubiegłym stuleciu bacznie zaczęli takim osobowościom dziecięcym przyglądać się psychiatrzy i psychologowie. Zachowania takie zdefiniowali jako nadaktywność mózgu lub deficyty w zachowaniu dziecka.
Koncepcja ADHD wywodzi się od dr Charlesa Bradleya i powstała w latach 30 XX wieku.
To za jego sprawą zaczęto kojarzyć złe zachowania dzieci z nieprawidłową pracą mózgu. Mało tego zaczęto również podawać tym dzieciom leki farmakologiczne, obserwując jednocześnie pozytywne efekty.
Klasyfikacja DSM.
Zgodnie z klasyfikacją DSM, ADHD kojarzone jest z osiemnastoma objawiamy, z których 9 dotyczy zaburzeń uwagi, a druga połowa nadpobudliwości i impulsywności.
Objawy dotyczące zaburzeń uwagi:
- Często nie zwraca uwagi na szczegóły albo popełnia błędy wynikające z nieuważności.
- Ma problemy z utrzymaniem uwagi podczas wykonywania zadań i zabawy.
- Często sprawia wrażenie jakby dziecko ni słuchało, kiedy zwracamy się do niego bezpośrednio.
- Często nie postępuje zgodnie ze wskazówkami i nie udaje mu się dokończyć zadania
- Ma problemy z organizowaniem zadań i czynności.
- Niechętnie angażuje się w działania które wymagają wysiłku intelektualnego
- Gubi rzeczy potrzebne do wykonania zadania
- Łatwo się rozprasza pod wpływem bodźców zewnętrznych
- Dziecko bywa roztargnione podczas wykonywania codziennych czynności.
Objawy dotyczące impulsywności nadpobudliwości dziecka:
- Często się czymś bawi, bębni palcami, wierci się,
- Wstaje z miejsca w sytuacjach, kiedy należy pozostać na miejscu,
- Biega dookoła albo się wspina w nieodpowiednich sytuacjach,
- Nie potrafi bawić się po cichu lub angażować w zajęcia w czasie wolnym,
- Sprawia wrażenie jakby było na biegu lub nakręcone,
- Często za dużo mówi,
- Wyrywa mu się odpowiedź zanim ktoś skończy zadawać pytanie,
- Ma trudności z czekaniem na swoją kolej,
- Przerywa lub wtrąca się do rozmowy.
Diagnozę zespołu ADHD stawia się, kiedy dziecko ma co najmniej pięć objawów w dowolnej kombinacji na podstawie wywiadu z psychiatrą psychologiem oraz obserwacji rodziców i nauczycieli.
Ze względu na powyższą łatwość diagnozowania dziecięcego ADHD łatwość wzrasta liczba dzieci, u których ten zespół został ujawniony.
Uproszczone pięć objawów ADHD mogą być tak naprawdę przypadłością każdego człowieka w zależności od sytuacji i okoliczności sytuacyjnych. Taka diagnoza nie może być oczywista i w pełni wiarygodna.
ADHD nie jest chorobą tylko stanem pacjenta.
W Wielkiej Brytanii przepisuje około 1 miliona recept na leki związane z ADHD.
Nikt nie pyta nawet o skutki uboczne terapii farmakologicznej, która ma pomóc krewkiemu dziecku z nieokiełznanym charakterem?
Możemy jedynie przypuszczać, że do najczęstszych skutków ubocznych podawania leków na ADHD są:
- Zaburzenia łaknienia,
- utrata masy ciała lub jej przyrost,
- chora wątroba, bezsenność,
- lęk,
- myśli samobójcze,
- u małych dzieci leki na ADHD mogą zahamować dojrzewanie płciowe.
Najnowsze badania wskazują również związek ADHD z alergią przede wszystkim nietolerancją glutenu, zaburzeniami snu czy problemami ze wzrokiem i słuchem, niedoborem żelaza, czy depresją i chorobą dwubiegunową.
Leczenie farmakologiczne lub terapia poznawczo- behawioralna.
Istnieją badania które mówią o tym, że rozwój mózgu u osób z ADHD jest inny niż u pozostałych. Określony procent części mózgu jest mniejszych u pacjentów z ADHD, w porównaniu ze zdrowymi dziećmi.
Dowodzi się również, że te różnice te mają charakter przejściowy i dzieci z ADHD mogą dogonić dzieci zdrowe w późniejszych latach życia.
Dlaczego przypinamy etykiety ADHD?
Etykiety dziecka ADHD są odpowiedzią na prototyp idealnego dziecka XXI wieku.
Wszelkie odstępstwa od tego prototypu to zaburzenia.
Istnieje alternatywa terapia, rzec by można naturalne leczenie dla dzieci nadpobudliwych. Należą do nich m.in. sport, joga, gra na perkusji i inne terapie behawioralne. To zarazem naturalne i łatwe sposoby na szkolne ADHD. Nie mają tez skutków ubocznych.
Stan równowagi emocjonalnej jest pożądany dla dzieci i dorosłych.
Jesteś rodzicem gorącokrwistego dziecka, działaj.
Twoje dziecko jest jedyne w swoim rodzaju, zeswoim indywidualnym charakterem. To nie kolejny przypadek ADHD.
Nie pozwól by kolejne etykietowe trendy diagnozy zakłóciły tą niepowtarzalność.
Obserwuj własne dziecko.
Nie patologizujmy dzieciństwa, bieganie i nadpobudliwość w niektórych kontekstach jest wskazana.
Kontekst środowiskowy, zmęczenie dziecka, brak snu, przeładowanie obowiązkami domowymi, brak ruchu wpływają na zachowanie.
Licz na opinię wielu specjalistów, a nie tylko jednego. Wiele czynników i okoliczności wpływają na twoje dziecko. Są rożni ludzi, lekarze, specjaliści, a więc będą różne podejścia do sprawy. Zbadaj wszystkie możliwości. Nie dawaj mu od razu leków.
Znajdź aktywności, które zmotywują i zaangażują twoje dziecko.
Skupiaj uwagę dziecka na rzeczach, które go pochłaniają. Dąż do równowagi miedzy rozwojem intelektualnym, ruchowym duchowym i emocjonalnym.
ADHD to nie wyrok.
To czy toje dziecko osiągnie sukces i spełnienie życiowe zależy od jego poczucia własnej wartości, pracy na pasjach i zainteresowaniach oraz od osobowości malca.
Czy masz plan na przyszłość swojego dziecka? A właściwie czy twoje dziecko ma plan na siebie?
To pytanie jest zależną wielu zmiennych m.in. osobowości, dziecka, potencjału, świadomości swoich mocnych stron, pasji, zainteresowaniach oraz modrych decyzjach związanych z kształtującym się rynkiem pracy.